बाबुराम भट्टराईको जीवनी

२०२७ को वैशाख २० गते दिउँसो । गोर्खाको पहाडी भेगको एउटा मिडिल स्कुलमा कक्षा चलिरहेका छन् । कक्षा ७ माएउटा भर्खर जुँगालेनिहुँ खोजिरहेको खिरिलो युवा अंग्रेजी पढाइरहेको छ । आज बिहानैदेखि एउटा उत्सुकता मनमा छ, जसका बारेमा धेरै विद्यार्थीलाई अनुमान छैन । बिहानै गाउँको प्रधानको छोरा हरि ढकालले एसएलसीको रिजल्ट भएको खबर सुनाएर गएको छ। शिक्षक जो, गोर्खाको अमरज्योति मिसन स्कुलको विद्यार्थी हो, उसलाई रिजल्टमा त्यति धेरै चासो त छैन, तर कृष्णले गीतामा जति शब्द खर्चिएर 'कर्म गर फलको आशा' नगर भने पनि जाँच दिएको विद्यार्थीलाई रिजल्टको पर्खाइ भई नै हाल्छ । सो, यो तीन महिने शिक्षकलाई पनि चासो छ । अमर ज्योतिको एउटा विद्यार्थी चाँडै गाउँ फर्कियो । र, उसले एउटा खबर सुनायो । अब शिक्षकको खुल्दुली झन् बढ्दो छ । साढे दुई बज्यो, गाउँबाट रेडियो स्कुलमा आयो । र, कक्षा लिइरहेको शिक्षकबाहिर निस्किएर रेडियो सुन्न थाल्यो । रेडियोले भन्यो- 'आज प्रवेशिका परीक्षाको नतिजा सार्वजनिक भयो । नतिजा अनुसार अमर ज्योति हाइस्कुल, गोर्खा लुइँतेलका बाबुराम भट्टराई सर्वप्रथम भएका छन्' । समाचारले शिक्षकको अनुहार चहकिलो भयो । तर, रेडियो फिर्ता गरेर ऊ पुनः कक्षामा प्रवेश गर्‍यो र बाँकी पाठ पढाउनथाल्यो ।

चालीस वर्षपछि ललितपुरको एकान्तकुनामा त्यस दिनको स्मरण गर्दा पनि डा. बाबुराम भट्टराईको अनुहारको भाव तटस्थ थियो ।डाँडै-डाँडाले घेरिएको रिङरोडबाहिरको ललितपुरलाई बादलले आज निकै नजिकबाट घेरा हालेको छ । सेतो, कालो र फुस्रो बादलका झुप्पाहरू गुजुमुज्ज भएर सहरतिर ओर्लिन लागेजस्तो देखिन्छ । घरभित्र सौम्य, शालीन मुद्रामा भेटिएका डा. भट्टराई पनि बादलजस्तै शान्त देखिन्छन् । कोठामा माक्र्स, एङ्ग्लेल्स, लेनिन, माओको फोटो लहरै टाँगिएका छन् । तलपट्टि माओवादीले प्रस्ताव गरेको संघीय नेपालको नक्सा छ । पछि उनले बताए, यो नक्सा मैले नै डिजाइन गरेको हुँ । यस नक्साअनुसार उनको गाउँ अब तमुवान राज्यमा पर्नेछ, जसको सदरमुकाम उनले पोखराघोषित गरेका छन् । देशमा आजसम्म थुप्रै विद्यार्थी एसएलसीमा बोर्डफस्ट भए । तर, बाबुराम भट्टराईको जस्तो बोर्डफस्ट ग्ल्यामर न कसैको छ न हुने देखिन्छ । उनी उपत्यकाबाहिरका पहिलो बोर्डफस्टका रूपमा मात्र उनी प्रसिद्ध छैनन्, कहिल्यै दोस्रो नहुने जिनियसका रूपमा उनी अझ बढी प्रख्यात छन् । कसरी भइन्छ सधैं फस्र्ट ? यो मेरो मुख्य प्रश्न थियो । उनले सजिलो उत्तर दिए- रुचि,लक्ष्य र मिहिनेतले । तर, यति छोटो उत्तरले म मान्ने मुडमा थिइनँ । मलाई उनको पहिलो कक्षादेखिको पूरै कथा सुन्नु थियो । उनले सुरु गरे । मैले पढ्न सुरु गर्दा हाम्रो गाउँमा स्कुल थिएन । ल, यो त अनौठो भयो, के बाबुराम भट्टराई बिना स्कुलका फस्र्ट हुन् त ? त्यसो त होइन, मेरा जेठा बा हरिप्रसाद भट्टराई ज्योतिष हुनुहुन्थ्यो । उहाँले नै मलाई पहिलोपटक संस्कृतका श्लोक पढाउनुभएको हो, उनले भने । पुस्तकको पहिलो संगत चाहिँ यिनले मुहूर्त चिन्तामणि बाट गरे । मैले रुद्री, चण्डी पढिनँ, ६-सात वर्षको उमेरको कथा सम्झीए ।१८ सालमा उनको गाउँमा एउटा नयाँ 'चिज' को थालनी भयो । नेपाली सेनाबाट बर्खास्त भएका भक्तबहादुर भुजेल गाउँका फुच्चेहरूलाई कखरा चिनाउन तम्सिए । एकदिन उनले गाउँको चौतारामा गाउँका बच्चा जम्मा गरेर भर्ना लिए, बाबुराम बिस्तारै रोमाञ्चित हुँदै गएका छन् । टाउकाको रंग तिलचामलेबाट अलि अघि बढेपछि मान्छे पुराना कुरालेबढी उत्साही हुन्छ । यी माओवादी नेता पनि त्यस्तै देखिए । कक्षामा सातवर्षका बाबुरामदेखि २०-२२ वर्षसम्मका विद्यार्थी थिए । भुजेलगुरु टुटेफुटेको अंग्रेजी पनि बोल्थे र हरेक बिहान हामीलाई पिटी खेलाउँथे, उनले भने । चौतारी कक्षाको केही महिनामा भुजेल गुरुको स्कुल एउटा छाप्रोमा सर्‍यो । एक वर्ष जतिको छाप्राका बासपछि अब उनी औपचारिक स्कुल शिक्षाका लागि तयार भए । 

घरदेखि अढाई घन्टा पैदल दूरीमा रहेको लुइँटेलमा क्रिस्चियन मिसनरीहरूले नयाँ स्कुल खोले । बाबुराम त्यतै डेरा लिएर बस्ने गरी घरबाट बिदा भए । स्कुलले सुरुमै उनलाई तीन कक्षामा भर्ना लियो । तर, यहाँ पनि स्कुलचाहिँ थिएन । पहिलोपटक चौतारामा भर्ना भएको म ०१९ साल फागुन २० गते दोस्रोपटक आँपको बगैंचामा भर्ना भएँ, उनले सुनाए । केही समय बगैंचामा पढेपछि स्कुलको भवन बन्यो । चैत र वैशाख दुई महिना पढेपछि जेठमा उनी तीन कक्षाको अर्धवाषिर्क परीक्षा दिन तयार भए । नतिजा आयो, बाबुरामको जिन्दगीभर फस्र्ट हुने रेकर्डको खाता यहीँबाट खुल्यो। म फस्र्ट भएँ र तुरुन्तै चार कक्षामा बढुवा भएँ, उनले बताए । जेठबाट सुरु भयो कक्षा चारको पढाइ । मंसिरमा उनले आफूभन्दा चार महिनादेखि त्यही कक्षामा पढिरहेका साथीहरूसँग परीक्षा दिएँ । र, नतिजाले उनीबाहेक सबै आश्चर्यमा परे,फेरि पनि पहिलो हुने विद्यार्थीको नाम बाबुराम नै थियो । पाँच कक्षामा यिनको कक्षामा एउटा विद्यार्थी थपिए । ती थिए, उपेन्द्र देवकोटा । अर्को प्राइमरी स्कुलबाट आएका यी देवकोटा पनि तेज विद्यार्थी मानिन्थे । दस कक्षासम्मै बाबुराम पछिको दोस्रो भएर यिनले यसको पुष्टि पनि गरे । उपेन्द्र सधैं दोस्रो हुन्थे । उनको र मेरो नम्बरमा प्रायः सय नम्बर भन्दा बढीकै अन्तर हुन्थ्यो,उनको र तेस्रोको बीचमा पनि यति नै फरक हुन्थ्यो, बाबुरामले भने । सय भन्दा बढीको यो अन्तर दस कक्षामा तोडियो । उपेन्द्रको र मेरो टेस्टमा ६९ नम्बरको फरक पर्‍यो । रोचक त के भने एसएलसीमा पनि हाम्रो ६९ नम्बरकै फरक थियो, यो एउटा समानताको कथा थियो । यससँगै एउटा अन्तरको कथा पनि छ,एसएलसीमा बाबुराम बोर्डफस्ट भए, उपेन्द्र दसौं । बाबुरामलाई कहिल्यै लागेको थियो बोर्डफस्र्ट हुन्छु भन्ने ? कल्पनासमेत गरेको थिइनँ । जाँच राम्रो गरेको छु भन्ने चाहिँ लागेको थियो, उनले सुनाए । रेडियोमा रिजल्ट सुनेपछि उनी सरासर डेरामा पुगे । डेरामा पुग्दा त वरिपरिका केटाहरू अबिर लिएर बसेका रहेछन्, अनि बल्ल सुरु भयो 'सेलिब्रेसन' । अब भने उनलाई आमा-बालाई पनि यो खबर सुनाउन मन लाग्यो । भोलिपल्ट म घर गएँ । आमा-बा खेतमा काम गरिरहनुभएको थियो । उहाँहरूलाई भनेँ । तर, अर्धसाक्षर बा र असाक्षर आमालाई मेरो खबरले खासै असर पारेन । तर, बेलुकीपख मेरो गाउँका मानिसहरूले पनि अबिर लगाइदिए । अनि बल्ल बा-आमालाई पनि ए ! केही राम्रै भएको रहेछ क्यार भन्ने थाहा भयो, उनले भने । पछि उनको स्कुललेएउटा कार्यक्रम गरी उनलाई अबिर लगाइदियो र सय रुपैयाँ पुरस्कार दियो । एउटा उत्सवको अन्त्य यसरी भयो । त्यतिवेला कुनै 'प्लस टु' थिएनन् न त पत्रिकामा विज्ञापनको चलन नै थियो । तैपनि, महिनौं समाचार र फोटो छापिने फस्र्टहरूको तुलनामा बोर्डफस्र्ट बाबुरामको ग्ल्यामर बढी चम्किलो छ ।

 फस्र्ट हुनु भनेको लत हो, आज उनलाई यस्तो लाग्छ । फस्र्टलाई सधैं अर्काले जित्छ कि भन्ने डर हुन्छ, यो बडो खतरनाक आदत हो, उनले विश्लेषण गरे- एउटा विद्यार्थी ९९ नम्बर ल्याउँदा बिगि्रयो भन्छ अर्को ३२ ल्याएर पास हुँदा खुसी हुन्छ । एसएलसीको केही समयपछि झोलामा गुन्दु्रक पोको पारेर उनी लमतन्न परेर सुतेको पालुङटारको मैदानमा झरे । त्यतिवेला पृथ्वीराजमार्ग खुलेको थिएन, काठमाडौं आउन जहाजचढ्नुपथ्र्यो, सो उनी चालीस रुपैयाँको टिकट काटेर काठमाडौं छिरे । अनिसुरु भयो, जीवनको अर्को अध्याय, सहरसँग जोडिएको अध्याय । पालुङटारको जहाजले उनलाई एकैपटक अर्कै लाग्ने दुनियाँमा ल्याइपुर्‍याएको थियो । स्कुलमा मलाई गणित निकै मन पथ्र्यो, अस्कलमा आइएससी भर्ना हुनुपछाडिको कारण उनले बताए ।स्कुलमा मेरो गणितमा कहिल्यै ९९ नम्बर पनि आएन, सधैं सय, उनले भने र एउटा पुरानो किस्सा सुनाए । हाम्रो स्कुलको हेडमास्टर केरलाका थिए । मैले सधैं सय नम्बर ल्याएको देखेर उनले मेरो नम्बर घटाउने विचार गरेछन् । आठको जाँचमा उनले कसैले थाहा नपाउने गरी एउटा प्रश्न दस कक्षाको युनिटरी मेथडको घुसाइ दिएछन् । म कक्षाको सबैभन्दा जान्ने विद्यार्थी मात्र थिइनँ, माथिल्लो कक्षाका विद्यार्थीले पनि मलाई सोध्थे । मैले त्यो दसको प्रश्न भन्ने चालै पाइनँ । तर, आफ्नो 'कमन सेन्स' प्रयोग गरेर त्यो पनि हल गरेँ, मिलेछ । यसप्रकार यसपटक पनि उनले सय नै ल्याए । म दस कक्षामा पुगेपछि एक दिन हेडसरले नैमलाई यो कुरा बताए, उत्साही मुडमा उनले भने । बाबुराम जम्माजम्मी अंकमा मात्र फस्र्ट हुन्थेनन्, 'म हेरक विषयमा फस्र्ट हुन्थेँ' काठमाडौंको कथामा प्रवेश गर्नुअघिको कुरा उनले सुनाए । काठमाडौं फरक थियो, उनले आएपछि थाहा पाए । काठमाडौंका सेन्ट जेभिएर, आनन्दकुटीका परर्र अंग्रेजी बोल्ने विद्यार्थीका अगाडि केही दिन उनलाई बोर्डफस्र्ट भएर पनि आफू नजान्ने जस्तो लाग्यो ।'लेख्न त म अंग्रेजी राम्रो लेख्न सक्थेँ, तर बोल्ने हाम्रो अभ्यास थिएन,'कारण यस्तो थियो ।

 

पहिलो तीनमहिने परीक्षाको नतिजा नआउन्जेल काठमाडौंका विद्यार्थीलाई पनि यस्तै लागेको थियो । तर, जब पहिलो परीक्षाको नतिजा आयो फेरि बाबुराम नै फस्र्ट भए । त्यसबेला तीन-तीन महिनामा परीक्षा हुन्थ्यो, यसको पचास नम्बर जोडिन्थ्यो, अन्तिम परीक्षा पचास नम्बरका लागि हुन्थ्यो, उनले भने । यो पहिलो तीनमहिने परीक्षामा उनले अंग्रेजीमा ७५ ल्याएका थिए जुन अस्कलको सबैभन्दा बढी थियो । अस्कलको कक्षामा उनीसँग अरू पनि केही चिनिएका नाम पढ्थे । यिनमा गणेशमान सिंहका छोरा प्रदीपमान सिंह, मनमोहन अधिकारीका छोरा प्रकाश अधिकारी र शाहीकालका मन्त्री कमल थापा सामेल थिए । यिनीहरू चाहिँ कस्ता विद्यार्थी थिए त ? प्रदीप र प्रकाश सामान्य थिए तर कमल थापा पहिलेदेखि नै अलि हावा थिए । उनी अन्तिम बेन्चमा बसेर हल्ला गर्ने, केटी जिस्क्याउने कुरामा पहिलेदखि नै तेज थिए, भट्टराईले सुनाए । तर, परीक्षाहरू सधैं सजिला हुँदैनन् । उस्तै पनि हुँदैनन्, हुने भए मानिसले बारबार परीक्षा दिनुपर्थेन होला,एउटा परीक्षा पास गरेपछि जीवनमा अरू परीक्षा हुन्थेनन् होला । आइएससीको पहिलो वर्षको परीक्षा बाबुरामका लागि फरक भएर आयो । फिजिक्सको एउटा प्रश्नमा म धेरै बेर अड्किएँ र पूरै हल गर्न सकिनँ, यसले उनको रिसको पारो पनि बढाइदियो । मलाई सारै नमजा लाग्यो, अब म फस्र्ट हुन्नँ कि भन्ने लाग्यो । अनि भोलिपल्टको पञ्चायत पेपर छाडिदिएँ, अब त उनी फस्र्ट नहुने प्रस्ट भइसकेको थियो । तर, रिजल्ट सुन्दा त म नै फस्र्ट भएछु, यसपछि उनलाई जीवनमा पहिलोपटक लाग्यो- 'मलाई कसैले जित्न सक्दैन ।' नलागोस् पनि किन ? एउटा पेपर नै छोड्दा पनि फस्र्ट भइयो भने जो-कोहीलाई पनि यस्तै लाग्छ, उनी त झन् फस्र्ट हुने बानी परेका मानिस ।अस्कल पढ्दा म लेखनाथ पौडेलको घरको छिँडीको कोठामा महिनाको पचास रुपैयाँ भाडामा बस्थेँ अरू दुई साथीसहित, यसो भनेर उनले आफूले कसरी भाडा माझ्ने काम रोजेर पढ्ने समय रोज्थे भन्ने सुनाए । बाबुरामले जीवनमा कहिल्यै ट्युसन पढेनन् । र, उनलाई आज पनि लाग्छ, ट्युसन पढेर कोही पनि जान्ने हुँदैन । यति मात्र होइन, उनले नेपालमा पढिन्जेल कहिल्यै राति दस बजेभन्दा बढी पढेनन् । म कहिल्यै जाँचको वेला पनि राति ढिलोसम्म बसेर पढिनँ, उनी सम्भिmन्छन् । के बाबुराम सामान्य पढाइले नै सधैं फस्र्ट भएका हुन् त ? 'होइन' केले हो त ? म बाह्रैमास पढ्थेँ, निद्रामा बाहेक मेरो दिमागमा सधैं पढाइकै कुरा खेल्थे, उनले रहस्य खोले । 'पढ्ने भनेको सधैं पढ्ने हो, जाँचमा पढेर कोही फस्र्ट हुँदैन, उनको यो कुरा सुनेर अहिलेका विद्यार्थीले के भन्दा हुन् ? उनी विद्यार्थीको पढाइमा शिक्षकको भूमिकालाई अहम् मान्छन् । मेरो पढाइमा भक्तबहादुर भुजेल,अमरज्योतिकी शिक्षिका एलनुर एल्किन्स र पिएचडीकी गाइड अतिया हबिबको भूमिका सबैभन्दा बढी छ, उनी राम्रा चेला देखिए । आइएससी पछि उनी कोलम्बो प्लानअन्तर्गत भारतको चण्डीगढको पन्जाब विश्वविद्यालयमा आर्किटेक्चर पढ्न गए । यहाँ पाँच वर्ष पढ्दा भने उनी बोर्डफस्र्ट हुन पाएनन् । 

नसकेर होइन,यहाँ बोर्डफस्र्टको चलन थिएन, ग्रेड सिस्टम थियो, म सधैं पहिलो ग्रेडमै पर्थें। चण्डीगढबाट सहरी विकास विषयमा पोस्ट ग्रयाजुयटका लागि उनी दिल्ली आए ।नेपालमा ०३६ सालको विद्यार्थी-आन्दोलन र जनमत-संग्रहको वेला थियो । यतिवेला म राजनीतितिर लागिसकेको थिएँ, नेपाली विद्यार्थी युनियनको सभापति थिएँ, उनी जीवनको अर्को अध्यायतिर प्रवेश गर्दै छन्, जुन विषयमा मलाई अहिले त्यति रुचि छैन । तर, उनी धेरै टाढा पुगेनन्, राजनीतिसँग जोडिएको पढाइको अर्को एउटा कथा सुनाउनतिर लागे । र, यसमा मलाई कुनै आपत्ति थिएन । त्यसवेलाराजनीतिक काममा यति लागियो कि अन्तिम परीक्षाको समयमा मसँग समय थिएन । स्कुल अफ प्लानिङ एन्ड आर्किटेक्चरको परीक्षामा थुप्रै नक्सा बुझाउनुपथ्र्यो । तर, म नक्सा बनाउने समयमा सडक-आन्दोलनमा हुन्थँ । अन्त्यमा मैले पाँच दिन पाँच रात बसेर नक्सा बनाउनुपर्‍यो, जीवनमा सबैभन्दा बढी समय काम गरेको वेलाको उनले सम्झना गरे । शुक्रबार रातिबाट काम थालेको थिएँ । बिहान-बेलुका क्यान्टिनमा खाना खान आउने समयबाहेक सबै समय नक्सा नै बनाइरहेँ । अन्तिममा बुधबार साँझ मात्र सकियो । नक्सा बुझाएर बल्ल म सुत्न गएँ, उनले सुनाए । लगातार एक सय दस घन्टा लगाएर बनाएका यी नक्साले फेरि एकपटक उनलाई फस्र्ट बनाइदिए । यसपछि सुरु भयो जवाहरलाल नेहरू विश्वविद्यायलमा रिजनल डेभलपमेन्ट प्लानिङ'मा विद्यावारिधि । त्यसवेला मैले विश्वविद्यालयको पुस्तकालयमा निकै पढँ । बिहान नौ बजे पुस्तकालय खुल्दा सबैभन्दा पहिले म भित्र छिर्थें र राति १२ बजेनिस्किन्थेँ, उनी कक्षाबाट अब पढाइको कुरामा प्रवेश गरे । पिएचडीका वेला सिंहदरबार अगाडिको पुस्तकालयमा पनि धेरै पटक गएको छु । एकपटक त सबै गइसके भनेर पालेले मलाई भित्रै बन्द गरेर चाबी लगाएर हिँडेछन् । पछि त्यहीँ बस्ने अर्को पालेले खोलिदिएर म बाहिर निस्किएँ, डाक्टरसाहेब ! फस्र्ट हुने मात्र होइन,पढ्ने पनि लत नै रहेछ । जंगलको यात्राबाट फेरि सहर फर्किएर सत्ताको नजिकै पुगेको पार्टी माओवादीका नेताका रूपमा उनको राजनीतिक छवि एक ठाउँमा छ। सधैं फस्र्ट को अर्को छविले अहिले छेउमा बसेर राजनीतिको सडकमा बेपत्ता कुदिरहेका बाबुरामलाई एकोहोरो हेरिरहेको छ । खुद बाबुरामलाई पनि अहिले लाग्छ, पहिलेको जति अहिले पढ्न सकिएन । गाणतन्त्र घोषणा भएको केही दिनमा उनलाई गृहमन्त्री कृष्ण सिटौलाले एकदिन जिस्क्याए- अब त गणतन्त्र आयो नि डाक्टरसाब ! अब जाने होइन त पढ्न ? उनले कुरा अथ्र्याए- शान्ति-सम्झौता हुँदाताका मैले सिटौलालाई भूमिगत हुँदा पढ्न पाइन्थ्यो अहिले त पढ्नै पाइनँ, पढ्ने धीत मरेन भनेको थिएँ, उनले त्यही भएर जिस्क्याएका । जिस्क्याउन त कहिलेकाहीँ यिनलाई आफ्नै मनले पनि जिस्क्याउँछ । एउटा सेतो प्लास्टिकको झोलामा संगालेर राखेका केही थान राइटिङ प्याड छन् । कुराकानीकै बीचमा उनी उठेर भित्र छिरे,फर्किंदा हातमा त्यही पोको थियो । मैले आजसम्म देखेका सबैभन्दा साना अक्षर यी डायरीमा थिए । यी अक्षरको अर्को विशेषता थियो, सारै साना भएर पनि यीएक-आपसमा जोडिएका थिएनन्, जसले पनि पढ्न सक्ने गरी प्रस्ट थिए । 'यो भूमिगत हुँदा पढेका किताबबाट टिपेका टिपोट हुन्, यिनलाई संगालेर किताब निकाल्नुपर्ने, यो मनभित्रको एउटा हुटहुटी हो । नेपाली समाजको भौतिकवादी व्याख्या गरेर किताब लेख्ने धोको पनि उनमा छ । यसभन्दाठूलो पढ्ने धोको उनको मनमा छ, यो धोकोभन्दा बढी सपना बनिसकेको छ । 'मलाई गोर्खाको कुनै डाँडामा गएर 'कोअपरेडिभ कम्युन' बनाएर जीवनभर पढेर बस्ने रहर छ,' एकसाथ सयौं तरंग फैलिएको तलाउजस्तो देशको अस्थिर राजनीतिले यिनलाई यो सपना पूरा गर्ने अवसर कहिले देला ?

स्याङ्जामै कसियो लगनगाँठो

जानु पंगेनी को रिपोर्ट !
काठमाडौ, अषाढ ३ -
स्याङ्जाको तीनदोबाटे, करादीका ज्ञानप्रसाद र कमला उपाध्यायका माइला छोरा मिलन तथा पुतलीबजार, बाडखोलाका केशव र केमनादेवी मरासिनीकी कान्छी छोरी विनाबीच मागीबिहे भएको छ । स्याङ्जाको नवरत्न सहकारी संस्थाकी जागिरे २३ वषर्ीया विना र करादीस्थित एउटा निजी स्कुलका २५ वषर्ीय पि्रन्सिपल मिलनको जेठ १७ गते धार्मिक विधिअनुसार बिहे भयो । मिलन करिब डेढ सय जन्तीसाथ ४० किलोमिटर टाढा रहेकी विनालाई लिन पुगेका थिए ।

बिहेको निर्णयमा पुग्नुअघि उनीहरू तीन महिना प्रेमसम्बन्धमा थिए । २०६७ माघको एक दिन मिलनले बाडखोलामा भान्जीदिदीको घरमा विनालाई पहिलोपटक भेटेका थिए । उनकी भान्जी दिदी रिता मरासिनी विनाकी कान्छीआमा पर्छिन् । उनकै घरमा उनीहरूबीच चिनजान भयो । विनाको रूपबाट मिलन त्यसैबेला आकषिर्त भइसकेका थिए ।

'किन किन उनीप्रति माया जाग्यो,' मिलनले पहिलो भेट सम्भि“mदै भने । त्यसैबेला विनाले पनि मिलनलाई मन पराइसकेकी रहिछन् । पहिलो भेटको करिब ३० दिनपछि मिलन विनालाई भेट्ने अभिलाषा लिई दोस्रोपटक भान्जीदिदीको घर पुगे । त्यही भेटमा उनले विनाको मोबाइल न्ाम्बर पनि लिए । गजल लेख्न रुचाउने मिलनले प्रेमप्रस्ताव राख्नुअघि विनाको सम्झनामा धेरै गजल लेखे । तर कहिल्यै सुनाउन पाएनन् । फोनसंवादमा भने उनी नजिकिँदै भावना व्यक्त गर्थे । उनको भाव विनाले बुझसिकेकी थिइनन् । दुवैको मोबाइलमा दिनहँुजसो कुराकानी भइरहन्थ्यो । विना पनि मिलनतिर नजिक भइसकेकी थिइन् । तर, दुवैले व्यक्त गर्न सकेका थिएनन् । 'प्रस्ताव राखिहाल्छन् कि लागिरहेको थियो,' विनाले भनिन् ।

यही वैशाखको एक दिन मोबाइलमा कुरा चल्दै गर्दा मिलनले प्रस्ताव राखे, 'एकले अर्कालाई बुझेका छौं, जीवनसाथी बन्दा फरक पर्छ र ? तपाइर्ंको विचार के छ ?' प्रस्ताव प्रतीक्षा गरिरहेकी विना मनमनै खुसी भए पनि त्यसबेला उनले अप्ठ््यारो महसुस गरिन्् । त्यस दिन उनले 'विचार गरुँला' मात्रै भनिन्् । उनले परिवारजनलाई यसबारे जानकारी नदिई भोलिप्ाल्ट मिलनलाई फोन गरेर हुन्छ भनिदिइन्् ।

तीनमहिने प्रेमसम्बन्धमा डेटिङ जान नभ्याएको बताउने उनीहरूले धेरैपटक डेटिङ जाने सल्लाह पनि गरेका थिए । तर दुवै जागिरे भएकाले शनिबार मात्र बिदा हुन्थ्यो । 'नजिकै जाँदा आफन्तजनले सुइँको पाउलान्' भन्ने भयले उनीहरूले प्रायः तीन महिनाको प्रेमसम्बन्धमा 'मोबाइल-डेटिङ' मात्रै गर्न पाएको विनाले बताइन्् ।

यी दुईबीच बिहेप्रस्ताव भइसक्दा दुवै परिवारले उनीहरूको बिहेयोजनाबारे भेउ पाइसकेका थिएनन् । उता विनाको घरमा बिहेबारे बेस्सरी चर्चा चलिरहेको थियो । अभिभावकलाई जनाउन मुस्किल परिरहेका बेला मिलनकी भान्जीदिदीले जेठ ८ मा 'विनासँग बिहेको कुरा चलाउ“m' भनिन्् । मिलनले सहमति जनाए । उनी अभिभावकका साथ विनाको घर बाडखोला पुगे । उनका बुबाले 'दुई/तीन केटाका प्रस्ताव छन्, कुनसँग बिहे गर्ने, निर्णय गर' भनेपछि विनाले मिलनलाई रोजिन् । सुरुमा उनकी आमाले 'पोइलीघर टाढा भएको' जनाउँदै मानेकी थिइनन्् । सम्झाइबुझाई गरेपछि दुवै परिवारले ९ गते विवाह निश्चय गरे । त्यही दिन बिहेको तिथि निधो गरियो ।

बिहेमा विनाका लागि बनारसी सारी किन्न मिलन भिनाजु दीपक पौडेलसाथ भारतको नौतनवा पुगे । बिहेका दिन उनले खैरो सुट र ढाका टोपी लगाए । विनाले नौतनवाको बनारसी सारीमा छड्के तिलहरी, हार, सिक्री, चुरा लगाइन् । घरको आँगनमै भएको बिहेमा मासु, पुलाउलगायतका खान्की राखिए । मिलनको परिवारले बिहेमा करिब ४ लाख खर्च गर्‍यो । बिहेको सात दिनपछि उनीहरू एकहप्ते हनिमुनका लागि पोखरा र पर्वत पुगे ।
मिलन गल्याङ बहुमुखी क्याम्पसमा एमएड पहिलो वर्षमा अध्ययनरत छन्, विना स्याङ्जाकै त्रिभुवन बहुमुखी क्याम्पसमा बिएड तेस्रो वर्षमा । जागिरका कारण उनी माइतीमा बस्दै आएकी छन् । मिलन करादीमै छन् । नवदम्पतीले तत्काल आमाबुबा बन्ने सोच बनाएका छैनन् । 'तीन/चार वर्षपछि मात्र बच्चा जन्माउने योजना छ,' दुवैले लजाउँदै भने 


जानु पंगेनी (स्यांग्जा सम्बाददाता ) को रिपोर्ट

हेर्नुस जिल्ला समाचार हरु !

ग्रामिण भेगका कृषकहरु लोडसेडिङ्को मारमा

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२६, जेठ ।

जिल्लाको गल्याङ्मा ५.३ किलोवाट विद्युत उत्पादन क्षमताको बुटवल पावर कम्पनीद्धारा वितरित विद्युत प्रसारण लाईनमा लामो समयदेखि जारी रहदै आएको लोडसेडिङ्ले ग्रामिण भेगका कृषकहरु बढि मारमा परेका छन् ।

      ग्रामिण क्षेत्रमा दिउँसोमा समयमा खासै विद्युतको उपभोग नगर्ने कृषक उपभोत्ताहरुलाई दैनिक बिहान छ बजेदेखि ११ बजेसम्म करिव पाँच घन्टा विद्युत आपूर्ति बन्द हुदाँ उनीहरु मारमा परेका हुन् । विहानै घरायासी कामसगै घर खर्चीको लागि धान, मकै, कोदो लगायतका अन्न बाली कुटानी पिसानी गर्ने महत्वपूर्ण समयमा विद्युत सेवा बन्द हुदाँ कृषकहरु मारमा परेको बताउँछन् ।

      विहानीको समयमा कुटानी पिसानी सक्नुपर्ने हुन्छ । स्थानिय कृषक भुवानि शर्माले ग्रामीण क्षेत्रका कृषक हामी दिउँसोमा मेलापात गर्नुपर्ने हुन्छ । मेलापातको समयमा घर खर्चका लागि अन्नपातको व्यवस्थामा दिन जाने गरेको शर्माको भनाई छ ।

      विगत केही महिनादेखि जिल्लामा वितरित विद्युत प्रसारण लाईनमा तार फेर्ने भन्दै नियमित रुपमा कम्पनीले विहान पाँच घन्टा तथा अन्य सार्वजनिक विदाका दिनहरुमा विहानदेखि साँझसम्म १२ घन्टा भन्दा बढीे विद्युत कटौतीले जिल्लावासी नै पिडित भएका छन् ।

      ग्रामिण क्षेत्रहरुमा भएका विद्युत वितरण केबल कामचलाउका रुपमा मात्रै छन् । लामो समयसम्म पनि पुराना पोलहरु फेर्न तर्फ कुनै चासो नदेखाएको स्थानिय कृषकहरुको भनाई छ । विद्युत तार तानिएका स्थानमा रुखहरुले तार छुदा समेत सम्बन्धीत नियकाले बेवस्ता गर्दै आएका छन् । कृषकका अनुसार वर्षात र हावाहरीसँगै विद्युत आपुर्ति समस्या आउने गरेको छ ।

      प्रत्येक बिहान पाँच घन्टा लोडसेडिङ् छदैछ । कृषकहरुको दिउसोको समय आ–आफ्नै खतेबारीमा काम हुन्छ ठुलाडिही–१, की माया रेग्मीले भनिन्, बेलुकी पानी पर्ना साथ विद्युत बन्द हुन्छ । विजुली कतिखेर बाल्ने ? रेग्मीले प्रतिप्रश्न गर्दै भनिन्, विद्युत उपभोग बापत न्यूनतम मुल्य सितैमा तिर्नुपरेको छ ।

      ग्रामिण क्षेत्रका स्थानिय कृषक लगायतलाई सुविधा दिने भन्दै विद्युत प्रधिकरणले साना उपभोत्ताका लागि प्रदान गरेको न्युनतम २० युनिटको खपत सुविधा दिदै आएको छ । न्यूनतम सुविधा समेत उपभोत्ताहरुले उपभोग गर्न सकेका छैनन । मासिक ८÷१० युनिट मात्रै विद्युत खपत गर्दै आएका उपभोत्ताहरु कम्पनीबाट ठगिएको बताएका छन् ।


डुबेर एकको मृत्यू

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२६, जेठ ।

स्याङ्जाको छाङ्छाङ्दी गाविस स्थित आँधीखोलमा डुबेर एक जनाको मृत्यू भएको छ । मृत्यू हुनेमा स्वरेक गाविस–९, सिम्ले निवासी वर्ष ३८ का झकबहादुर खवास रहेका छन् ।

      वालिङबाट घर फर्किएर जाँदै गर्दा आँधीखोला तर्ने क्रममा ढुङ्गामा चिप्लीएर लड्दा खोलामा डुब्न पुगेका खवासलाई उद्धार गरेर वालिङ् प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा उपचार गर्ने क्रममा प्रहरीले बताएको छ ।

दलित सबालमा पत्रकारको भूमिका

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२६, जेठ ।

दलित गैर सरकारी संस्था महासंघ स्याङ्जाको आयोजनामा दलित सवाल सम्वोधनमा पत्रकारको भुमिका विषयक एक दिने अन्तरक्रिया कार्यक्रम जिल्ला सदरमुकाममा सम्पन्न भएको छ ।

      कार्यक्रममा महासंघका कार्यक्रम संयोजक आशा घतानेले वर्तमान सन्चारमा दलित मानव अधिकारका सवाल, रेडियोमा दलितका सवाल र टेलिभिजनमा दलितका सवाल सम्बोधनका बारेमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरेकी थिईन ।

      अन्तरक्रियामा दलित गैरसरकारी संस्था महासंघका केन्द्रिय सदस्य धनमाया विश्वकर्माले दलित समुदायको विगतको समस्या, वर्तमान अवस्था र भविश्य तथा समाधानका वारेका चर्चा गरेकी थिईन । विश्वकर्माले दलितको उत्थानका लागि सवै क्षेत्रको समानुपातिक सहभागितामा आवश्यक प्रतिवद्धताको खाचो भएको बताईन् ।

      कार्यक्रममा सहभागि पत्रकारहरुले दलित विकासका लागि आफ्नो ठाउँवाट सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता जनाएका थिए । जिल्लामा ठूला दलित वस्ती रहेका सेतिदोभान, पञ्चमुल, खिलुङदेउराली, स्वरेक, छाङ्छाङ्दी, मल्याङकोट, तीनदोवाटे र पेल्कोट प्राथमिक क्षेत्रमा छनौट भएका छन् ।

      महासंघ जिल्ला अध्यक्ष छविलाल विश्वकर्माको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममको सन्चालन कार्यक्रम संयोजक आशा घतानेले सन्चालन गरेकी थिईन ।



पत्रकारहरुद्धारा सहयोग हस्तान्तरण

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२६, जेठ ।

स्याङ्जामा क्रियाशिल पत्रकारहरुको सामूहकि पहलमा पिडीखोला गाविस–५, रामीडाडाँका तीन वर्षीय अभिवावक विहिन समिर परियारलाई आर्थिक सहयोग रकम प्रदान गरेका छन् ।

      जिल्ला सदरमुकाममा दलित गैरसरकारी महासंघको आयोजना भएको दलित सवाल सम्वोधनमा पत्रकारको भुमिका विषयक एक दिने अन्तरक्रिया कार्यक्रममा संस्थाले उपलव्ध गराएको भत्ता स्वरुपको एकहजार आठ सय रुपयाँ परियारलाई प्रदान गरेका हुन् ।

        संस्थाले प्रति व्यक्ति तीन सयका दरले भत्ता उपलव्ध गराईएको थियो । उच्च रक्तश्रावका कारण आमाको मृत्यू हुदा परियार अभिभावक विहिन भएका थिए । तीन वर्षीय वालक अहिले सहयोगको खोजिमा रहेको उनकी दिदी लिला परियारले वताएकी छन् । तीन वर्षीय परियारको आर्थिक अवस्था निकै नाजुक भएको अवस्थामा अहिले उनकी दिदीले हेरचाह गर्दै आएकी छिन् ।

बेखबर छन् आचार्य वालकृष्णका आमाबुवा !

भरुवा -स्याङ्जा, जेष्ठ २४ - 
भारतीय योगगुरु रामदेवको अनशनमा प्रहरी हस्तक्षेपपछि उनका निकट सहयोगी आर्चाय बालकृष्णबारे राष्ट्रिय/अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमा विभिन्न खबरहरू आइरहेका छन् । उनका आमा-बुवालाई भने छोराबारे कुनै पत्तै छैन । तीन दिनदेखि बेपत्ता भएको भनिएका बालकृष्ण मंगलबार हरिद्वारमा पत्रकार सम्मेलनमा देखिएको सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् ।
वालिङ-५ भरुवामा स्थायी घर भएका बालकृष्णका बुवा जयवल्लभ सुवेदीलाइ चाहिँ छोरा बेपत्ता भएको थाहै थिएन । 'हामीलाई थाहै भएन,' उनको घर पुगेका सञ्चारकर्मीहरूसँग सुवेदीले भने, 'सम्पर्क नभएको पनि धेरै भयो । भारतमा अहिले के के भएको हो त्यो पनि थाहा छैन ।' घरमै बस्दै आएका ७७ वषर्ीय वृद्ध सुवेदीले बरु सञ्चारकर्मीहरूलाई नै सोधे, 'मेरो छोराले के गरेको रहेछ र ?'

६ छोरामध्येका जेठा बालकृष्ण मात्र नभई घरमा अहिले कुनै छोरा नभएको जनाउँदै आमा सुमित्रादेवीले भनिन्, 'हामीलाई न छिमेकीले भनेका छन् न छोराहरूले नै फोन गरेका छन् ।'

 बुवा-आमाका अनुसार २०२९ साउनमा भारतमै जन्मेका बालकृष्णलाई ३ महिनाको हुँदा नेपाल ल्याइएको थियो । ११ वर्ष पुगेपछि उमेरमा ६ कक्षा पढ्दापढ्दै बुवासँग भारत गएपछि उनी उतै बसेका थिए । 'दिल्लीमा पढेको छ भन्ने थाहा पाएर ४ वर्षपछि भेट्न गएको थिएँ,' जयवल्लभले भने, 'त्यसपछि उससँग १७ वर्षसम्म भेटघाट र फोनमा समेत कुराकानी भएन ।'

वालिङमा निर्माण भएको पतञ्जलि योग पीठ तथा आयुर्वेद भवन शिल्ाान्यास गर्न बालकृष्ण दुई वर्षअघि गृहजिल्ला आएका थिए । उनले हरिद्वार योग पीठमार्फत २ करोड ५० लाख रुपैयाँमा भवन निर्माण गराएका थिए । 'उसँग भेटघाट र फोनमा पनि कुराकानी नभएको २ वर्ष भइसक्यो,' बुवा जयवल्लभले भने ।

११ वर्षको उमेरमा हिँडेको छोरो अहिलेसम्म घरमा आएर एक रात पनि नबसेको आमा सुमित्रादेवीले बताइन् । 'भवन शिल्ाान्यास र त्यसको ११ महिनापछि उद्घाटनमा आउँदा सामान्य भेटघाटमात्र भएको हो,' उनले भनिन् ।

जयवल्लभको घरमा टेलिभिजन भए पनि हाल घर मर्मत भइरहेकाले नहेर्ने गरी थन्क्याइएको छ । त्यसैले छोराबारे आइरहेका कुनै पनि खबर उनीहरूले थाहा पाएका छैनन् ।

तैपनि बालकृष्णमाथि नेपालमा गैरकानुनी काम गरी भागेर भारत आएको भन्ने आरोप भने आमा-बुवाले अस्वीकार गरे । 'उ त्यस्तो गर्ने मान्छे नै होइन,' जयवल्लभले भने, 'विवाह गरभन्दा पनि मानेन । म अरूको सेवा गर्छु । राम्रो कामा लागेको छु भनिरह्यो ।' उनले नगर्ने बताएपछि अरू छोराहरूको विवाह गरिदिएको उनले बताए ।

जयवल्लभका अरू छोराहरूमध्ये दुई जना रामदेवले स्थापना गरेको पतञ्जलि योगमा कार्यरत छन् । एक जना काठमाडौंमा र तीन जना दिल्लीमा छन् ।

यसैबीच बालकृष्णले स्याङ्जा जिल्ला प्रशासन कार्यालयबाट नागरिकता लिएको कुनै रेकर्ड नभेटिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी जीवनप्रसाद ओलीले जनाएका छन् ।

जानु पंगेनी को रिपोर्ट ! 
ई कान्तिपुर सपोर्ट !

कालीनदीमा र्‍याफ्टिङ सञ्चालन गर्न सरकारी पहल

प्रकाश डोटेल स्याङ्जा २३ जेठ

कालीगण्डकी नदीमा जलयात्रा -र्‍याफ्टिङ) सञ्चालन गर्ने उद्देश्यले सरकारी तबरबाट पहल शुरु भएको छ । ऐतिहासिक धार्मिक स्थल मुक्तिनाथ-देबघाट हुदै भारतले तयार पारेको गण्डक नहरसम्म कालीगण्डकी नदीमा जलयात्राको संभाव्यता अध्ययन गर्न नेपाल सरकारबाट पहल शुरु गरेको हो ।
कालीगण्डकी नदी अर्न्तर्गत स्याङ्गजा र पाल्पा जिल्लाको सिमानाको सिर्द्धार्थ राजमार्गमा रहेको राम्दीघाट देखि तनहुँ नवलपरासी जिल्लाको सिमानामा रहेको धार्मिक क्षेत्र तथा संगम स्थल देबघाटसम्मको करिब एक सय ५० किलोमिटर जलयात्राको अध्ययन गरिने कालिगण्डकी पर्यटन बिकास समितिका अध्यक्ष बिष्णु थापाले बताए ।
नेपाल सरकारबाट विनियोजित तीन लाख बजेटमा बिन कल्सल्टेन्सीको सहयोगमा सरकारी, पर्यटन र जलयात्राको एक टोलीले नदी किनारको पैदल यात्रा गरि अध्ययनलाई अगाडी बढाएको छ अध्यक्ष थापाले बताए । सिर्द्धार्थ राजमार्ग सडक खण्डमा पर्ने कालीगण्डकी नदीको राम्दीदेखि गरेको अध्ययनमा करिव ४० किलोमिटर पैदल यात्रा सकिएको छ ।
नेपालको मुख्य धार्मिक क्षेत्र मुक्तिनाथ देखि शुरु भएको कालीनदीको यो खण्डमा जलयात्राको संभावनामा छ । स्याङ्गजा, पाल्पा, तनहुँ र नवलपरासी जिल्लाका स्थानियबासीले २०६५ सालमा एक समिति गठन गरेका थिए । स्थानियवासीका अनुसार, सरोकारवालाहरुको ध्यान पुर्‍याउन समिति गठन गरिएको हो । २०६५ सालमा स्थानियवासीको पहलमा सरकारको ध्यान केन्द्रित गर्न नदी महोत्सब सम्पन्न गरेका थिए । र्
पर्यटन बिकास समिति स्याङ्गजा र कालीगण्डकी एकीकृत बिकास समितिले पछिल्लो समयमा कालीगण्डकी नदी अर्न्तगत राम्दी-देबघाट जलयात्रा सञ्चालन गरि सम्भाव्यता अध्ययन प्रतिबेदन सरकारलाई बुझाएको छ । प्रतिबेदनमा सम्भाव्यता रहेको हुदा सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने कुरामा जोड दिइएको छ । त्यस अनुरुप नै सरकारी तबरबाट सम्भाव्यता अध्ययन भएको हो ।
नदी किनार गण्डकीबेशीमा रहेका तर पहिचान लोपोन्मुख दरै, कुमाल, बोटे, मगर समुदायकेा मारुनी, कौरा, नौमती बाजा, भजन-कृतन लगायत लोकसंस्कृति झल्कने सांस्कृतिक रहेका छन् । स्थानियबासी भने, पर्यटक लोभ्याउने यो एउटा राम्रो माध्यम बनाएर गण्डकीबेशीको बिकास गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास छ ।
स्थ्ाानिय स्तरबाट पहलपछि क्रमशः सरकारी स्तरबाट समेत ध्यान पुगेकोमा स्थानियवासीले खुसी व्यक्त गरेका छन् । सम्भाव्यता अध्ययनका लागि जिल्ला आएको टोलीले नदी किनारको स्थलगत रिपोर्ट शुरु गरेको छ । टोलीले गण्डकीबेशी स्याङ्गजा, पाल्पा, तनहुँ र नवलपरासी जिल्लाका स्थानियवासीन्दाका रहन-सहन र संस्कृतिलाई बढि महत्व दिएको बताइएको छ ।

मुक्तिनाथ बैंकको ७ लाख शेयर खुला

मुक्तिनाथ बैंकको ७ लाख शेयर खुला

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२३, जेठ ।

स्थानिय प्रतिष्ठीत समाजसेवि, उद्योगीहरुको सामुहिक पहलमा जिल्लामै पहिलो पटक सुविधा सम्पन्न बैंकिङ् कारोबार गरेको मुक्तिनाथ विकास बैंकले मंगलबारबाट सर्वसाधारणका लागि कुल लगानीको ३५ प्रतिशतले शेयर खुला गरेको छ ।

स्याङ्जा, कास्की र तनहुँ गरि तीन जिल्लामा बैंकिङ्क कारोबार गर्दै आएको बैंकले सर्वसाधारणसम्म आफ्नो सेवाको पहुँच पु¥याउने उद्देश्यले शेयर पुजिँ बृद्धि गर्न लागेको हो । सात करोड बराबरको सात लाख कित्ता शेयर विक्रीको प्रबन्ध मिलाएको बैंकद्धारा जारी प्रेस विज्ञप्तीमा बताइएको छ । शेयर निष्काशन तथा विक्री प्रबन्धकको रुपमा एस क्यापिटल लिमिटेड काठमाडौं रहेको छ ।

आधुनिक, ग्रामीण र लघुवित्त बैंकिङ् कारोबारको एकसाथ नेपालमा पहिलो पटक सेवा संचालनमा ल्याएको बैंकले मंगलबारबाट शेयर खुला गरि जेठ २७ गतेसम्म छिटो र ढिलोमा असार ७ गतेसम्म विक्री गर्ने बताइएको छ । विज्ञप्तीमा सर्वसाधारणले एक हजारदेखि १० लाख रुपयाँसम्मको शेयर खरिद गर्न सक्ने व्यवस्था गरेको उल्लेख गरिएको छ ।

 स्थापना कालदेखि मुनाफामा रहेको बैंकमा एक हजारदेखि एक करोडसम्म कर्जा प्रवाह गर्ने गरेको बैंकका कम्पनी सचिव झलक सुवेदीले हस्ताक्षर गरेको विज्ञप्तीमा उल्लेख गरिएको छ । जनता बैंकमा होईन, बैंक जनतामा जानु पर्छ भन्ने मुल उद्देश्यका साथ बैंक स्थापना गरिएको हो ।

शेयर विक्रीपछि चुक्ता पुजिँ २० करोड पुग्ने बताइएको छ । २०६३ सालदेखि संचालनमा आएको बैंकले हालसम्म झण्डै आठ करोड मुनाफा आर्जन गर्न सफल भएको छ । पोखराको पृथ्वीचोकमा बैंकको हाल केन्द्रिय कार्यालय रहेको छ ।

वातावरण दिवसमा बृक्षरोपण

वातावरण दिवसमा बृक्षरोपण

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२२, जेठ ।

३८ औ बिश्व वातावरण दिवसको अवसरमा स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिका वडा नम्बर १ तिनधारेमा बृक्षरोपण गरिएको छ । कञ्चनखोला अलैंचीवारी सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिको आयोजनामा बृक्षारोपण गरिएको हो ।

बृक्षरोपण कार्यक्रममा बन बिभागका महानिर्देशक गोपालकुमार श्रेष्ठले वन नेपालको धन भएकोले संरक्षणका लागि सबै क्षेत्रको भुमिका जरुरी रहेको बताए । बनको संरक्षण गर्न सके देशको आर्थिक बिकास हुने श्रेष्ठको भनाई थियो ।

बृक्षारोपण कार्यक्रममा प्रमुख जिल्ला अधिकारी जिवन प्रसाद ओली, जिल्ला बन अधिकृत जिवनाथ पौडेल, कृषि बिकास कार्यालयका प्रमुख चेतनाथ अधिकारी, भुमिसुधार अधिकृत श्यामलाल सापकोटा, कन्चनखोला सामुदायीक बनका अध्यक्ष नारायण लम्साल  लगायतले बनको संरक्षण सबैको दायित्व रहेको जिकिर गरे ।

बृक्षारोपण कार्यक्रममा लप्सी, बडहर, अम्रिसो, धुपि, कपुर, सर्पगन्धा, अमला, खनियो, बकाइनो लगायतका दुई दर्जन एक हजार बिरुवा रोपण गरिएको थियो ।

त्यस्तै सदरमुकममा रहेको नेपाली सेनाको विरभद्रजंग गुल्ममा पनि विभिन्न प्रजातिका तीन सय विरुवा रोपण गरिएको छ ।

यसैबिच विश्व वातावरण दिवसको अवसर पारेर स्याङ्जाको वाँगेफड्के गाविसस्थित भगवती प्रा.वि सिरानचौरको विद्यालय हाताभित्र विरुवा रोपिएको छ । जिल्ला वन कार्यलय स्याङ्जाको सहयोग तथा स्थानीय मैदान इको क्लवको सक्रियतामा पैयु, बकाइनो, लाकुरी, सल्लो, चाप गरी तीन सय विरुवा रोपिएको हो ।

विक्रम सम्बत २०२९ सालमा सोही स्थानमा पैह्रो गई ४२ जनाको मृत्यु भएका अग्रजहरुको सम्झनामा वृक्षारोपण गरिएको स्थानियवासीले बताएका छन् ।

बेरोजगार युवाले गाउँमा पुस्तकालय खोले

बैंकव्दारा पुस्तक प्रदान

श्रीकृष्ण सिग्देल वालिङ्,२१,जेष्ठ

सहयोग किताबः खिलुङ्देउराली गाविस ३ का युवाहरुले संचालन गरेको पुस्तकालयलाइ पुस्तक प्रदान गर्दै बैंकका प्रमुख सुधिर पौडेल र पुस्तक ग्रहण गर्दै क्लबका अध्यक्ष नारायण कोइराला ।

नेपालमा बेरोजगार युवाहरु दिनप्रतिदिन बढदै गइरहेको अवस्था छ । बेरोजगार भएपछि युवाहरु बिदेश पलायन हुन्छन् भने केही युवाहरु कुलतमा फसेर आफनो जिन्दगी बर्बाद बनाइरहेका हुन्छन् । बिदेशीनेलाइ रोक्ने र कुलतमा लागेकालाइ न्युनिकरण गर्ने उदेश्यले स्याङ्जाको खिलुङ्देउराली गाविस ३ का युवाहरुले गाउँमै पुस्तकालय संचालनमा ल्याएका छन् ।
खिलुङ्देउराली ३ का युवाहरुले रोजवड युथ र्सकल संस्था स्थापना गरि रोजवड रिडिङ् कर्नर पुस्तकालय नामाकरण गरि संचालनमा ल्याएका छन् । दिनदिनै काम नपाएपछि युवाहरु जाड,रक्सी,जुवातास लगायतमा दिन खेरा फाल्ने युवाहरु अहिले पुस्तकालयमा गएर पुस्तक र पत्रपत्रिकाहरु पढने गरेको युथ र्सकलका अध्यक्ष नारायण कोइरालाले बताए ।
स्थानिय स्तरमै आर्थिक स्रोत जुटाएर संचालनमा ल्याएको पुस्तकालय युवा देखी बृद्ध सम्मले पुस्तक र पत्रपत्रिका पढेने गरेको कोइरालाको भनाइ रहेको छ । स्थानीय जनजागरण आमा समुहले निमाण गरेको भवनमा पुस्तकालय संचालन गरेका छौ र्सकलका सचिव बिदुर कोइरालाले भने बेरोजगार युवाहरुले समाजलाइ परिवर्तन र चेतनाको कमीलाइ बिकसीत गर्ने उदेश्यले पुस्तकालयको स्थापना गरेको बताए । उनले भने पुस्तकालय संचालनमा आर्थिक संकटका कारण समस्या परेको जानकारी दिए ।
र्सकलले ग्रामिण क्षेत्रमा पुस्तकालय संचालन गरि सामाजिक रुपान्रणमा टेवा पुबैंकहरु सेवामुखि भन्दा पर्‍याएको भन्दै नेपाल एसविआइ बैंक वालिङ् शाखाले पुस्ताकालयलाइ पुस्तक प्रदान गरेको छ । बैंकहरु नाफामुखी तिर मात्रै अग्रसर भइरहेका बेला एसविआइ बैंकले सेवामुखि भावना देखाएर बेरोजगार युवाहरुले समाज परिवर्तनका लागी गरेको योगदानको कदर गर्दै पुस्तक प्रदान गरेको बैंकका वालिङ् शाखा प्रमुख सुधिर पौडेलले बताए ।
ग्रामिण क्षेत्रमा रहेका जनता सुचनाको पहुच बाट टाढा भएका बेला युवाहरुले संचालनमा ल्याएको पुस्ताकालयले युवाहरुमा बेरोजगारिका कारण बढदै गएको लागुऔषधको प्रयोगको न्युनिकरणमा टेवा पुग्ने प्रमुख पौडेलले बताए । रकम मात्रै ठुलो नभएको भन्दै प्रमुख पौडेलले पत्रपत्रिका र पुस्तक बाट आर्जन गरिने ज्ञाननै सम्पति भएकोले मान्छेमा ज्ञान भयो भने मात्रै समाज परिवर्तनमा कोशेढुङगा सावित हुने बताए ।
तिन बर्षअगाडी स्याङ्जाको प्रमुख व्यपारीक केन्द्र वालिङ्मा आफनो शाखा बिस्तार गरेको नेपाल एसविआइ बैंकले जिल्लामा रहेका बिपन्न बर्गहरुलाइ सहयोग गर्दै आइरहेको छ । वालिङ्मा बाणिज्य,बिकास,फाइनन्स र सहकारी गरि करिव दुर्इदर्जन बित्तिय संस्थाहरु रहेका छन् । तर पनि बित्तिय क्षेत्रबाट सामाजिकरुपले सहयोग गर्ने बैंक योनै पहिलो हो ।
पुस्तक हस्तान्तरण कार्यक्रममा वालिङ् बचत तथा ऋण सहकारीका प्रमुख खिलराज पाठक,नेपाल प्रेस युनियन स्याङ्जाका अध्यक्ष श्रीकृष्ण सिग्देल,जनजागरण आमा समुहकी अध्यक्ष लिलावती के.सी.,एसबिआइ बैंकका राजेन्द्र पौडेल,सन्दिप लामीछाने,क्लवका सदस्य सुन्दर कोइराला,बुद्धिजिविहरु बाट हुमकान्त कोइराला मानबहादुर जिसि लगायतले पुस्तकालयको प्रगतिका बारेमा शुभकामना दिएका थिए।
सहयोग किताबः खिलुङ्देउराली गाविस ३ का युवाहरुले संचालन गरेको पुस्तकालयलाइ पुस्तक प्रदान गर्दै बैंकका प्रमुख सुधिर पौडेल र पुस्तक ग्रहण गर्दै क्लबका अध्यक्ष नारायण कोइराला ।

व्यवस्थित गोलभेडा खेतिको सुरुवात

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२५, बैशाख ।

मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी खेतिको उत्पादन र आम्दानी वृद्धिमा मात्रै ध्यान दिदै आएका जिल्लाका कृषकहरु त्यसको संरक्षण र व्यवस्थापनमा जुट्न थालेका छन् । जिल्लामा अन्य खेतिको तुलनामा वढि मात्रामा उत्पादन हुदै आएको गोलभेडा खेतिको व्यवस्थापन र संरक्षण लागि आरुखर्क गाविसका कृषकहरुले गाउँमा अभियान सञ्चालन गर्दै संरक्षण र व्यवस्थापनमा जुटेका हुन् ।

      विगत दूई वर्षदेखि गोलभेडा खेतिलाई व्यवस्थित बनाउनको लागि प्रत्येक कृषकले अनिवार्य रुपमा प्लाष्टिक घरमा गोलभेडा लगाउने गरेका छन् । आरुखर्क गाविसलाईृ केन्द्रित गरि तरकारी उपज संकलन केन्द्र स्थापना भएपछि तरकारी जन्य बस्तुको सहज विक्रीवितरण हुने गरेकाले कृषकहरु व्यवसायीक गोलभेडा खेतिलाई जोड दिन थालेका छन् ।

      आन्तरिक खपतको तुलनामा जिल्ला बाहिर वढि मात्रामा खपत हुदै आएको छ । स्थानिय कृषकहरुले भने, जिल्ला बाहिर माग बढ्दो भएपछि गोलभेडा खेतिलाई आम्दानीको तुलनामा व्यवसायीक रुपमा लामो समयसम्म टिकाउ हुनेगरि प्लाष्टिक घरभित्र खेती गर्न सुरुवात गरेका हौं ।

      खुला ठाउँमा गोलभेडा खेति गर्दा कृषकहरुको मेहनत अनुसारको फल नदिन सक्छ । कृषकहरुले पुर्ण रुपमा उत्पादन लिनको लागि प्लाष्टिक घर आवश्यक रहेको छ । जिल्ला कृषि विकास कार्यालयका प्रमुख चेतनाथ अधिकारीले भने, कृषकहरुले प्लाष्टिक घरमात्र होईन् अहिले गोलभेडा खेतिमा रसायनिक विषादीको प्रयोगमा समेत न्युनिकरण गरेका छन् ।

      रसायनिक विषादीको प्रयोगको कृषकहरुमा पर्याप्त प्राविधीक ज्ञानको अभाव छ । उत्पादित वस्तुको गुणस्तर राम्रो हुदैन् । प्रमुख अधिकारीले भने, विषादीको प्रयोगले विभिन्न प्रकारका रोग लाग्ने सम्भावनालाई नर्कान सकिदैन् । विषादीको बढि प्रयोगले खेति नै नष्ट गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । उत्पादन एकनासले नहुने जस्ता समस्या देखिएपछि रसायनिक विषादीको सट्टामा वानस्पति मल प्रयोगमा ल्याएका हुन् ।

      वानस्पति मलको प्रयोगले रसायनिक मल तथा विषादी किन्न लाग्ने खर्च समेत बचत भएको छ । स्थानिय कृषक नारायण पौडेलले भने, वानस्पति तथा जैविक सुक्ष्म खाधतत्वको लागि कृषकहरुले घरेलु प्रविधिको प्रयोग गरेका छन् । घरमा मल तयार गर्न थालेपछि कृषकहरुलाई खेति लगाउन सहज भएको छ ।

      कृषकहरुले खिर्राे, असुरो, तितोपाति जस्ता वनस्पतिहरु विषादीको रुपमा उपयोग गर्ने गर्दछन् । यसरी खेति गर्दा  रोगहरु पनि नलागेको र उत्पादन राम्रोसंग भएको बताउछन् कृषक राम्जीप्रसाद पौडेल । व्यवस्थित गोलभेडा खेति गर्न थालेपछि कृषकहरुको उत्पादन र आम्दाीमा वृद्धि भएको छ ।

      स्थानिय कृषकहरुले वार्षिक ४० देखी ६० क्विटल गोलभेडा उत्पादन गर्दै आएका छन् । बेमौसमी तरकारी खेति भएकोले अन्य खेतिको तुलनामा गोलभेडा खेति आम्दानीको राम्रो माध्यम बनेको छ । स्थानिय स्तरमा उत्पादित गोलभेडा विशेष गरि  पोखरा, वुटवल, भैरहवा सहित देशका ठूला शहरमा खपत हुने गरेको छ ।

      गोलभेडा खेतीलाई व्यवसायीक बनाउनको लागि संरक्षण र व्यवस्थापनमा ध्यान दिनुपर्छ भन्ने आरुखर्कका कृषकहरुले देखाएका छन् । जिल्लाका पुतलीबजार नगरपालिका, गाविस तर्फ छाङ्छाङ्दी, जगतभञ्ज्याङ्, स्वरेक, सेखाम, रत्नपुर, चापाकोट क्षेत्रका कृषकहरुले गोलभेडा खेति गर्दै आएका छन् ।

कोरिया हाइड्रोद्वारा आँधीखोलामा लगानीको प्रस्ताव

प्राधिकरणले विस्तृत कार्ययोजना माग्यो

कोरियाली सरकारको स्वामित्वमा रहेको कोरिया हाइड्रो एन्ड न्युक्लियर पावर कम्पनी लिमिटेड (केएचएनपी) ले १८० मेगावाटको आँधीखोला जलाशययुक्त विद्युत् आयोजनामा लगानीको प्रस्ताव गरेको छ ।

केएचएनपी जलविद्युत् विभागका महाप्रबन्धक जुङ हेओन चुलले सोमबार नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक डा. जीवेन्द्र झालाई पत्र पठाई लगानीबारे इच्छा जाहेर गर्दै सहमति दिन आग्रह गरेका छन् । उनले प्राधिकरणसँगको संयुक्त सहकार्यमा यो जलाशययुक्त आयोजना निर्माण गर्न चाहेको पत्रमार्फत स्पष्ट पारेका छन् ।

केएचएनपीले आँधीखोला आयोजनालाई तीन चरणबाट निर्माण गर्ने प्रस्ताव गरेको छ । पहिलो चरणमा प्राधिकरणसँग संयुक्त लगानीका लागि आयोजनाको विकास सम्झौता गर्ने र त्यसपछि संयुक्त रूपमा आयोजनको विस्तृत इन्जिनियरिङ तयार गर्ने प्रस्ताव छ । यो प्रतिवेदन तयारपछि अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूले सहजै वित्तीय लगानीको स्वीकार गर्ने र आयोजनाबाट उत्पादन हुने बिजुली प्राधिकरणलाई बिक्री गर्ने तथा आयोजनास्थलबाट बिजुली लैजान आवश्यक प्रसारणलाइन निर्माण प्राधिकरणले गर्नुपर्ने प्रस्ताव केएचएनपीको छ । त्यस्तै, आयोजना विकासका लागि वार्ता गरी संयुक्त उपक्रम तयार गर्ने र हालको सम्भाव्यता अध्ययनलाई अद्यावधिक गर्ने प्रस्ताव पनि केएचएनपीको छ ।

आँधीखोला आयोजनाको अनुमतिपत्र  प्राधिकरणसँग छ । उसले आयोजनाको सम्भाव्यता अध्ययन गरिसकेको छ । अध्ययनअनुसार आयोजना निर्माणका लागि करिब ४७ करोड अमेरिकी डलर (३४ अर्ब रुपैयाँ) लाग्ने देखिएको छ । आयोजना स्याङ्जा जिल्लामा पर्छ । आँधीखोला कालीगण्डकीको सहायक नदी हो ।

प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक झाले केएचनपीको प्रस्ताव आएको पुष्टि गर्दै आयोजना विकाससम्बन्धी विस्तृत कार्ययोजना तयार गरेर पठाउन उसलाई पत्रचार गरिएको जानकारी दिए । “विस्तृत कार्ययोजना आएपछि मात्र ऊसँग वार्ता अघि बढ्छ,” उनले भने । ऊर्जा संकट बढ्दै गएकाले जलाशययुक्त आयोजनाका लागि आँधीखोलालाई अघि बढाउन लागिएको उनले बताए ।

सबै विद्युत् आयोजना नदीको बहावमा आधारित भएकाले सरकारले जलाशययुक्त आयोजनाको विकासका लागि तयारी गरेका बेला केएचएनपीको प्रस्ताव आएको हो । तत्कालीन जलस्रोतमन्त्री विष्णु पौडेलले पनि यो आयोजना अघि बढाउने तयारी गरेका थिए ।

केएचएनपीले कोरियामा जलविद्युत् तथा आणविक ऊर्जा गरी २७ वटा प्लान्टको निर्माण तथा सञ्चालन गरिरहेको छ । दुवै स्रोतबाट उसले हालसम्म २३ हजार ६० मेगावाट विद्युत् उत्पादन गरिरहेको छ भने ९ हजार ४ सय ६० मेगावाट क्षमताका एक जलविद्युत्, दुई पम्पस्टोरेज र सात आणविक प्लान्ट निर्माण गरिरहेको जानकारी गराएको छ ।

कोरियाका अतिरिक्त क्यानडा, पेरु र मेसोडोनियामा ऊर्जा विकासमा लगानी गर्ने योजना बनाइएको केएचएनपीले बताएको छ । उसले कम्पनीको कुल सम्पत्ति २६ अर्ब ६० करोड अमेरिकी डलर रहेको दाबी गरेको छ । केएचएनपीले नेपालको चमेलिया विद्युत् आयोजनाको इलेक्ट्रोमेकानिकल, हाइड्रोमेकानिकल र प्रसारणलाइनको ठेक्का पाइसकेको छ ।

कारोबार दैनिक

बलाम जान सजिलो कि मलाम

बसन्ती बास्तोला
लाम जानभन्दा मलाम जान सजिलो ।' यो उखान स्याङजाको श्रीकृष्ण गण्डकीमा अझै चर्चित छ । अहिले मिल्ने भएर होइन, पहिलेको कुरा सम्झँदा यो उखान छुट्दैन । नेपालकै ठूलो कालिगण्डकी 'ए' जलविद्युत परियोजना बनेको ठाउँलाई पहिले बलाम भनिन्थ्यो । यस परियोजना बन्नुपूर्व बलाम विकट रहेको उखानबाट थाहा हुन्छ । मलामी जाने काम मानसिक र शारीरिक रूपमा समेत कष्टप्रद हुने तर बलाम जान त्योभन्दा ग्राह्रो हुने भएकोले यस्तो उखान बनेको स्थानीयवासी रेश्मिराज भट्टराई -राजु) ले बताए । उनले भने, 'मिर्मीको मानिस बलाम आउँदैनथे, यताको मानिस उता जाँदैनथे ।' उनी अहिले काम परेका बेला बेलटारी र मिर्मी दिनमा १० पटकसम्म

ओहोरदोहोर गर्छन् ।

कालिगण्डकी ए परियोजनाका चालक उनले विगत सम्भिmएर भने, 'एउटै वडा पनि अर्कै देश गए जस्तो थियो ।' अहिले बाटोले गर्दा मानिसको ओहोरदोहोर बढेको छ । अवस्था फेरिएर अहिले बलाम जान सजिलो छ । गल्याङ र जिरोबाट जिप लाग्छ । कालोपत्रे सडकमा गाडी कुदाउँदै गर्दा भट्टराई कहिलेकाहीं सोच्छन्- यहाँ यो परियोजना नभएको भए हामी कहाँ हुन्थ्यौं ? उनी भारतमा गाडी चलाउँथे । यही बाटो पैदल गल्याङ पुगेर उनी भारत जान्थे ।

परियोजना बनेपछि उनीमात्र होइन, यहाँका धेरै मानिस गाउँ फर्के । उनी र भाइहरूको १ सय रोपनीभन्दा बढी जग्गा परियोजनाले लियो । क्षतिपूर्तिबापत उनले रकममात्र होइन, जागिर पनि पाए । भट्टराईले भने, 'परिवारसँग बसेर घर नजिक जागिर खानुको आनन्द केसँग तुलना हुन्छ र ?' यो परियोजना यहाँका वासिन्दाका लागि वरदान भएको उनले बताए । मानिस व्यावसायिक बने, बिजुली आयो, पानी र विद्यालयको सुविधा भयो । पहिला हातको पाँच हजारमा नबिक्ने जग्गा अहिले एक लाखसम्म पर्छ । यहाँ विदेशी र आन्तरिक

पर्यटकको घुइँचो लाग्छ । उनीहरू भन्छन्, 'यही प्रोजेक्टको असर त होला, नत्र यस्तो कुनामा

कसरी विकास हुनु ?'

'यसकै प्रभाव त हो', जैपतेकी लेखमाया थापाले भनिन् । बाटो नबन्दासम्म गल्याङबाट दिनभरको बाटो उनी चामल बोकेर घर लैजान्थिन् । त्यही घरमा अहिले गल्याङबाट एक घन्टामा पुग्छिन् । बसले नै सबैथोक बोक्छ । अझै उनलाई जिपमै काँक्रो खान मनलागेको छ । चोक-चोकमा काँक्रो, कुरकुरे र चट्पटे बेच्ने मानिस झ्याल-झ्याल आएर सोध्छन् । भनिन्, 'ओहो म त अझै ढिला जन्मन पाएको भए के-के देख्थेँ जस्तो लाग्छ ।' उनलाई आफ्ना सन्ततिको भविष्य अझ

उज्ज्वल होला जस्तो लाग्छ ।

कालिगण्डकीमा बाटो आउने रे भनेर रूखमा बोर्ड टाँसेको उनलाई भर्खर जस्तो लाग्छ । हाम्रो पालामा त यस्तै होला जस्तो लाग्थ्यो रे । तर हेर्दाहेर्दै गाउँ फेरिएको छ । छोराछारी बोर्डिङ स्कुल पढ्छन् । घरमै गाडी आउँछ । महिलाले पनि पैसा कमाउन थालेका छन् । पहिला उनी गाउँमा एक-दुई कुरा बोल्दासमेत 'यो आइमाई भलाद्मी भएर हिँडेकी' भन्थे । अहिले आफूले जान्न र सिक्नपर्‍यो, जहाँ पनि आफ्ना कुरा राख्न सकिन्छ ।' लेखमायाको आडमा सुँगुरको बच्चा च्यापेर बसेकी हनिमाया थापाले थपिन्, 'मलाई पनि त्यस्तै लाग्छ, तरकारी लगायो भने यहीं बिक्री हुन्छ । पशुपालन पनि व्यावसायिक भएको छ ।'

बिजुली आएपछि धेरैले टीभी हेर्न र कम्प्युटर चलाउन जानेका छन् । त्यसले सूचना र सञ्चारमा गाउँको पहुँच बढेको छ । स्कुल टाढा भएको कारण लेखमायाले पढ्न पाइनन् । घरमा आयस्रोतको बाटो पनि थिएन । यहाँका धेरै मानिस कामको खोजीमा भारत जान्थे । अहिले वैदेशिक रोजगारमा जाने मानिस कम छन् ।

यस परियोजनाको रेकर्डमा स्याङजा, गुल्मी र पाल्पाको गरी कुल १० वटा गाविस प्रभावित

थियो । तर यहाँका वासिन्दा २० भन्दा बढी गाविसलाई प्रभावित क्षेत्रमा राख्छन् । उनीहरूलाई यसले निकै फाइदा पुर्‍याएको अनुभव छ । ती अनुभव गर्ने मध्येका एक हुन्, पर्वतका मनबहादुर क्षत्री । कालिगण्डकीको बाँधमा चलेको स्टिमरमा टिकट काट्दै गरेका उनलाई यस परियोजनाले धेरै फाइदा पुर्‍याएको अनुभव छ  ।

बिजुली निकाल्नका लागि बाँध नबाँधेको भए यहाँ स्टिमर चल्दैनथ्यो, उनी ३ घन्टा हिँडेर सेतीवेणी जानुपथ्र्यो । सामान ढुवानीले महङ्गो पथ्र्यो । अहिले उनी स्टिमरमा सामान राखेर आधा घन्टामा सेतीवेणी पुग्छन् । उनले भने, 'उहिलेका मान्छेले काटेको दुःख त वनमान्छेले पनि काटेन ।' उनी हिँडेर गोरखपुर पुग्थे । बुटवलबाट नुन ल्याएर खान्थे । ७५ वर्षकी गोमता भण्डारीले हाँसो गरिन्, 'अहिले बाटो बनेपछि घरमा नुन हुन्न, घर नजिकै छ, ल्याउला'नि भन्ने हुन्छ ।' चिनेको पसल नजिक हुँदा पैसा नहुँदा उधारोसमेत खान पाइने । भनिन्, 'टाढा जाँदा कहाँ दिन्थे र ?'

जल यातायातले धेरैलाई रोजगारी दिएको छ । परियोजनामै पनि १ सय ८० कर्मचारीमा ९५ प्रतिशत स्थानीयवासी छन् । त्यसैले आन्दोलन र राजनीतिमा यहाँका मानिस कम सक्रिय छन् । द्वन्द्वले समेत यस क्षेत्रलाई ठूलो प्रभाव पारेन । 'किनभने यहाँका मानिसलाई अभाव र अन्त लाग्ने फुर्सद नभएर' भन्छन् परियोजनाका निमित्त प्रमुख राजेश पाण्डे । परियोजना सफल हुनुमा स्थानीयवासीको ठूलो भूमिका छ भन्ने

उनलाई लाग्छ ।

देशका धेरै जलविद्युत आयोजनामा बेला-बेला स्थानीयको ठूलो विरोध हुन्छ । योमात्र एउटा परियोजना हो, जसमा स्थानीयको विरोध भएन । उल्टो उनीहरूले वातावरण बिग्रने हुनाले यहाँ परियोजना ल्याउनहुन्न भनेर त्यसबेला विरोध गर्ने गोपाल शिवाकोटीलाई घाँस खुवाएका थिए । यसले वातावरण र संस्कृति नबिगे्रको स्थानीयवासी बताउँछन् । इटालीका नागरिक बसेकोले इटाली चोक नामकरण भएको चोक यहाँ छ । चोकमात्र इटाली भएन, स्थानीयले विदेशीको मिहेनती

स्वभाव पनि सिकेका छन् ।

कालिगण्डकीमा माछा मारेर जीवनयापन गर्ने माझी समुदायको जीवन पनि सुधि्रएको छ । उनीहरूका लागि २० वटा पक्की घर र जागिर दिइएको छ । उनीहरूका बच्चा पढ्न एउटा प्राथमिक विद्यालय छ । 'यो नहुँदो हो त यतिबेला हाम्रा छोराछोरी माछा मार्दै हुन्थे होलान्' मोहन बोटेले भने । यो परियोजनाको गुरुयोजना सन् १९७० मा बनेको थियो । सन् २००२ मा करिब २१ अर्बको लगानीमा निर्माणकार्य सम्पन्न भएको हो । यसमा ३ वटा टर्वाइन छन् । त्यसबाट वाषिर्क ८४ करोड युनिट विद्युत उत्पादन हुन्छ । यसरी विरोध नभई विद्युत उत्पादन गर्ने परियोजना बने देशमा लोडसेडिङको समस्या नपर्ने मात्र होइन, देश विकाससमेत हुने स्थानीयवासी बताउँछन् ।

सामाजिक कार्य को आर्को प्रयास;सहयोग गर्न आव्हान

श्री,सम्मानीय, माननीय, आदरणीय प्रिय दार्सिंग दहथुम गाबिस निवासी वा भू पु निवासी बुवा आमा दाजु भाउजु दीदी भिनाजु बहिनी ज्वाई भाई बुहारी छोरा छोरीमा नमस्कार महायज्ञ चली रहेको बेलामा मनमा एउटा कुरा असाध्यै खेली रहेको छ त आट म पुराउछु भनेर भगवान ले पनि भनेको हुदा संपूर्ण गाबिस का बासिन्दा लाइ यही लेख मार्फ़त आफ्नो बाच्ने अधिकार बाट कोही पनि बंचित हुन नपरोस आपत्कालीन अबस्थामा ठाऊ मा पुराएर समय मा उपचार हुन सकोस भन्ने हेतु ले एक एम्बुलेंस किन्ने योजना बनाएको छौ जस मा मलाई साथ दिने साथी हरु मा दिनेश कर्माचार्य, राजु शैयद हुनु हुन्छ हजूर हरु को सहयोग भएमा २-३ महिना भीत्र मा किनी सकिने छ अहिले को लागी १२-१३ लाख रूपिया लग्ने छ,जति सक्दो छिटो हजूर हरु को जबाफ को प्रतीक्षा मा छु, बिदेश मा रहनु भएका गाबिस निवासी बाट बढ़ी आशा मुखी छु

Correspondance Address
Rajan Kumar Chettri

Swindon, United Kingdom

Phone No:+44- 07886793460

Email:rajanchhetri@hotmail.co.uk

Rajan Kumar Chettri, United Kingdom

विद्यार्थि आकर्षित गर्न दैनिक १ रुपैया

लोकनाथ मरासिनी

फागुन ११, स्याङ्जा ।

जनमुखि प्राथमिक विद्यालय भाटखोला ३ स्याङ्जाले आगामि शैक्षिक सत्रबाट विद्यार्थिहरुलाई आकर्षित गर्न सधै पढ्न आउ, दिनको एक रुपैयाँ विद्यालयबाट लैजाउ निति ल्याउने भएको छ ।

       विद्यालयको १९ औ वार्षिकोत्सवका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा सार्वजनिक विद्यालयहरुमा विद्यार्थिको चाप घटदै गएकोमा यस्तो निति ल्याएको प्रध्यानध्यापक  रेशमलाल रानाभाटले जानकारी दिनुभएको हो ।

      विद्यालयले ११५ अक्षय कोष अन्तर्गत २ लाख ४३ हजार ८ सय रहेको जानकारी दिएको छ ।

      विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्षा ठटट्बहादुर रानाभाटको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा प्रध्यानध्यापक रेशमलाल रानाभाटले विद्यालयको शैक्षिक र अर्थिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुभएको थियो भने संचालन शिक्षिका शान्ति रानाभाटले गर्नुभएको थियो ।

मैदान उच्च माविले स्वर्ण जयन्ती मनायो

लोकनाथ मरासिनी

फागुन ११, स्याङ्जा ।

      मैदान उच्च माध्यामिक विद्यालय बागेफडके ४ स्याङ्जाको स्वर्ण जयन्ती समारोह विभिन्न कार्यक्रम गरी सम्पन्न भएको छ ।

      स्वर्णजयन्ती समारोहको उदघाटन गर्दै स्याङ्जा क्षेत्र नं. १ का सभासद  हितकाजि गुरुङ्ले विद्यालयले शैक्षिक क्षेत्रमा पु¥याएको योगदानको कदर गर्नुभयो ।

      साथै उहाँले विद्यालयलाई सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता समेत व्यक्त गर्नुभएको थियो । कार्यक्रममा विद्यालयको विकासका लागि योगदान पु¥याउनु हुने विभिन्न शिक्षाप्रेमीहरुलाई अभिन्नदन गरीएको थियो ।

      कार्यक्रममा बागेफडके ५ कि मनकुमारी गुरुङ्ले १ लाख १ हजार १ सय ११ रुपैयाको अक्षयकोष स्थापना गर्नुभएको छ । त्यस्तै विद्यालयको शैक्षिक विकासका लागि मिलन चौतारीका उपाध्यक्ष कृष्णबहादुर क्षेत्रिले ५० हजार,  बाङसिङ् २ का विश्वप्रसाद पौडेलले १ हजार १ सय, स्रोत व्यक्ति रमाकान्त पौडेलले २ हजार २० प्रदान गर्नुभएको छ ।

      विद्यालयका प्रध्यानध्यापक अर्जुनप्रसाद शर्माले ५० वर्षको संक्षित एैतिहासीक विवरण र गत वार्षको शैक्षिक र आर्थिक प्रतिवेदन पेश गर्नुभएको थियो ।

      सहायक प्रध्यानध्यापक काजिमान क्षेत्रिले स्वागत मन्तव्य व्यक्त गर्नुभएको कार्यक्रको संचालन शिक्षक चेतनराज शर्माले गर्नुभएको विद्यालय स्रोतले जानकारी दिएको छ ।

महासंघ स्याङ्जामा पुनः शर्मा निर्विरोध

लोकनाथ मरासिनी

फागुन ७, स्याङ्जा ।
पत्रकारहरुको छाता संगठन नेपाल पत्रकार महासंघ स्याङ्जाले पुन ओमप्रकाश शर्माको अध्यक्षतामा ९ सदस्यीय जिल्ला कार्य समिति र्निविरोध चयन गरेको छ ।
सदरमुकाम स्याङ्जा बजारमा सम्पन्न दोस्रो जिल्ला अधिबेशनले उपाध्यक्षमा राधाकृष्ण डुम्रे, सचिवमा हिमलाल पराजुली, सह सचिवमा छविलाल गैह्रे, कोषध्यक्षमा गिरधारी पोखरेल तथा सदस्यहरुमा टिकाराम अधिकारी, भवानी अधिकारी, रोशन लामिछाने, मुत्ति न्यौपाने, कृष्ण न्यौपाने र विवेक अर्याललाई चयन गरेको निर्वाचन संयोजक पोमनारायण आर्यालले जानकारी दिनुभएको छ ।

त्यस्तै अधिवेशनले केन्द्रिय पार्षदमा अर्जुन काफ्ले, जानु पंगेनि र प्रदिप कोइरलालाई चयन गरेको छ ।

नेपालि कांग्रेसका केन्द्रिय सदस्य तथा सभासद गोपालमान श्रेष्ठले उदघाटन गर्नुभएको अधिवेशमा सहमतिका लागि दिनभरी प्रयास भएपनी साँझ मात्रै सर्बसम्मत भएको हो ।
अध्यक्षमा ओमप्रकाश शर्मा सहित प्रेस युनियनकै प्रकाश डोटलले समेत उम्मेदवारी दिएपनि सहमतिका लागि भन्दै डोटेलले उम्मेदावरी फिर्त लिएका थिए ।
अर्का अध्यक्षका उम्मेदावर गिरीधारी पोखरेलले समेत अन्तीम अवस्थामा आएर अध्यक्षको उम्मेदावरी फिर्ता लिई कोषध्यक्षमा बस्न सहमत भएपछि सर्वसम्मत नेतृत्व चयन भएको हो ।

सुन्तला फुल्ने बेलासम्म फल बोटमै ।।

लोकनाथ मरासिनी

फागुन ५, स्याङ्जा ।

स्याङ्जाका कतिपय स्थानहरुमा सुन्तला गोडमेल गर्ने तथा फुल लाग्ने समयसम्म बोटमै अझै सुन्तला रहदा अर्काे वर्ष कम उत्पादन हुनेमा चिन्ता व्यक्त गरीएको छ ।

      सुन्तला उत्पादनका लागि दशमै अग्रणी जिल्लाका रुपमा रहेको स्याङ्जाका कृषकहरु बजार हुदा हुदै पनि उचित मुल्यका लागि भन्दै अहिलेसम्म बोटमै सुन्तला राखि वित्रि गर्दै छन् ।

      स्याङ्जाका ठुलाडिहि, ओरस्टे , मनकामना तथा विरुवा अर्चले लगायतका स्थानमा अझै लाखै मुल्य बराबरको सुन्तला बोटमै रहेका छन् ।

      कार्तिक मंसिरमा ३०÷३२ रुपैया किलो विक्रि हुने सुन्तलाको मुल्य अहिले भने कृषकहरुले ८०/९० रुपैया पाएका छन् ।

      तर यसरी लामो समयसम्म सुन्तला बाटमै राख्दा अर्काे साल सुन्तलाको उत्पादनमा गिरावट आउने जिल्ला कृषि विकास कार्यलय स्याङ्जाका बरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत चेतनाथ अधिकारीले बताउनुभयो ।

       आफुहरुले उचित मुल्य नपाउने तथा कोल्ड स्टोरको व्यवस्था समेत नभएकाले बोटलाई नै कोल्ड स्टोरका रुपमा मान्दै अहिलेसम्म सुन्तला राखेको ठुलाडिहि ९ का कृषक झविलाल रेग्मीको भनाई छ ।

       यता बरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत अधिकारीले भने उत्पादनका हिसबलाई आधार मान्दा कृषकहरुले २० रुपैया किलो सम्म सुन्तला विक्रि गरेपनि नाफा नै गरेको मानिन्छ ।

      उहँले किसानको माग बमोजिम कोल्ड स्टोरको व्यवस्था हुदै गरेको र अर्काे सालसम्म तयार हुने जानकारी समेत दिनुभएको छ ।

विद्यालयद्धारा खेद प्रकट

लोक नाथ मरासिनी 
विद्यालयका प्रध्यानध्यापकले व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष समेतको मिलोमतोमा भ्रष्टचार गरेको भन्ने समचार बाहिर आएको प्रति जनहित निम्न माध्यामिक विद्यालय पञ्चमुल ८, माझकटेरी, स्याङ्जाले  खेद प्रकट गरेको छ ।

      माघ २७ तथा २८ गते विभिन्न संञ्चारमाध्यमहरुबाट विद्यालयमा भ्रष्टचार भएको भन्दै समचार प्रकासित तथा प्रसारित भएको प्रति विद्यालय व्यवस्थापन समिति बैठकले खेद प्रस्ताव पारित गरेको हो ।

      यस्तै विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष देबेन्द्र कुमार गुरुङ् तथा प्रध्यानध्यापक घनश्याम पौडेलले अजा सयुक्त विज्ञप्ती जारी गर्दै समचारको खण्डन समेत गर्नुभएको छ ।

       केहिदिन अगाडि विद्यालयमा करिब १० लाख बराबरको भ्रष्टचार भएको विद्यार्थि तथा अभिभावकले आरोप लगाउदै तालाबन्दी गरेका थियो ।

      विद्यालयमा २ दिनसम्म तालाबन्दी पश्चात प्रध्यानध्यापकको राजिनामा तथा विद्यालय व्यवस्थापन समिति पुर्न गठन भएपश्चात अहिले विद्यालयको वातावरण सामान्य भएको विद्यालय स्रोतले जानकारी दिएको छ ।

दहथुम क्याम्पस सन्चालनअर्थ आयोजित महायज्ञ को पहिलो दिनको तस्बिर् हरु

 दहथुम क्याम्पस सन्चालनअर्थ आयोजित महायज्ञ को पहिलो दिनको तस्बिर्, यस महायज्ञ फाल्गुन ३ देखी बयरघारीस्तिथ आदर्श बिद्यामन्दिरको प्रङनमा भाई रहेकोछ,भक्तजान हरु गुरु को स्वागत म लाम्बध

                                             

आयोजकलाई स्तब्ध पार्दै होराइजन द्धारा उपाधि कब्जा

लोकनाथ मरासिनी

फागुन २, स्याङ्जा
        आयोजक ए लाई पराजित गर्दै प्रथम डाँसीराम स्मृती कप फुटबल प्रतियोगिताको उपाधि होराइजन युथ क्लब भुम्रे वालिङ्ले हात पारेको छ ।

  स्याङ्जाको मालेबगरमा सोमबार सम्पन्न फाइनल प्रतिस्पर्धामा होराइजन युथ क्लब भुम्रेका खेलाडी बलबहादुर गुरुङ्ले खेलको दोस्रो हाफको २५ औ मिनेटमा गरेको एक मात्र गोलको सहायताले उपाधि माथि कब्जा जमाएको हो ।

      प्रतिस्पर्धात्मक खेलमा घरेलु दर्शकको समर्थन पाएको आयोजकले अन्तीम समयमा खेललाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिन नसक्दा उपाधिबाट बन्चीत भयो ।

      प्रतियोगिताको विजेता बन्दै भुम्रेले नगद २५ हजारका साथमा कप, मेडल र प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको छ भने उपविजेतामा सिमिति बनेको आयोजकले नगद १५ हजारका साथमा मेडल र प्रमाणपत्रमा चित्त बुझाएको छ ।

      नेपाल तरुण दल पुतली बजार नगर समिति स्याङ्जाको अयोजनामा माघ २५ गतेदेखि सुरु भएको प्रतियोगितामा स्याङ्जा र कास्कीका १२ टिमको सहभागिता रहेको थियो ।

      प्रतियोगितामा उत्कृष्ट खेलाडि अयोजकका विकास गुरुङ्, अनुशासित टिम रजस्थल युवा क्लब र सर्वधिक गोलकर्ताका रुपमा पेल्काचौरका खगेन्द्र पुन घोषित भएका छन् ।

अयोजक र भुम्रे उपाधिका लागि भिडने

लोकनाथ मरासिनी

फागुन १, स्याङ्जा ।

स्याङ्जाको मालेबगरमा जारी प्रथम डाँसीराम स्मृती कप फुटबल प्रतियोगिताको उपाधिका लागि अयोजक ए र भुम्रे युवा क्लब सोमबार भिडने भएका छन् ।

      आइतबार सम्पन्न सेमिफाइनलका खेलाहरुमा पेल्काचौर यवा क्लबलाई ३–२ गोल अन्तरले पराजित गर्दै भुम्रे तथा आयोजक नेपाल तरुणदल पुतलिबजार नगर कार्यसमितिले बरजा युवा क्लबलाई २–१ ले पराजित गर्दै फाइनलमा प्रवेश गरेका हुन ।

      यसैविच आइतबार सम्पन्न पछिल्लो खेल पश्चात आयोजक र बरजा युवा क्लबका युवाहरुविच केहिबेर ढुङ्गा हानाहान समेत भएको थियो ।

      खेल खेल्ने क्रममा भएको विवादपश्चात केहिबेर स्थीत समेत असहज बनेको थियो । जिल्लाकै सर्वाधिक पुरस्कार राशि रहेको प्रतियोगिताको विजेताले नगद २५ हजारका साथमा कप, मेडल र प्रमाणपत्र प्रप्त गर्ने छन् भने उपविजेताले नगद १५ हजार सहित मेडल र प्रमाणपत्र प्रप्त गर्ने छन् ।

      नेपाल तरुण दल पुतली बजार नगर समिति स्याङ्जाको अयोजनामा माघ २५ गतेदेखि सुरु भएको प्रतियोगितामा स्याङ्जा र कास्कीका १२ टिमको सहभागिता रहेको छ ।

डाँसीराम स्मृती कप फुटबल प्रतियोगितामा पेल्काचौर युवा क्लब र आयोजक ए सेमिफाइनलमा

लोकनाथ मरासिनी
माघ २८, स्याङ्जा । 




प्रथम डाँसीराम स्मृती कप फुटबल प्रतियोगितामा पेल्काचौर युवा क्लब र आयोजक ए सेमिफाइनलमा यात्रा तय गरेका छन् ।
स्याङ्जाको मालेबगरमा शुक्रबार भएको क्वाटरफाइनल खेलमा खगेन्द्र पुनको ह्याट्रिकको मद्धतमा पेल्काचौरले ६– ० गोल अन्तरले कुमाल गाउँ युथ क्लबलाई पराजित गरेको हो ।
पेल्काचौरका लागि दिपक गुरुङले दुइ र रमेश अधिकारीले एक गोल गरेका हुन् । त्यस्तै अर्कौ खेलमा आयोजक ए टिमले त्रिभुवन आदर्श माबिलाई ४– २ गोलले पराजित गरेको हो ।
प्रतियोगितामा आयोजकका तर्फबाट बिकास गुरुङ्ले दुई , सुमन श्रेष्ठ र आशिष अधिकारीले एक एक गोल गरेका थिए भने त्रिभुवन आदर्शको तर्फबाट अरुण गुरुङ् र अनिल हमालले सान्त्वना एक एक गोल गरेको हुन् ।
तरुण दल नगर समितिको आयोजना माघ २५ गते शुरु भएको खेल फागुन ३ गते सम्म संचालन हुनेछ ।

पत्रकार पौडेल सम्मानीत

लोकनाथ मरासिनी

माघ २८, स्याङ्जा ।
 ग्रमिण भेगमा रहेर पत्रकारीताको क्षेत्रमा सक्रिय रहेको भन्दै जनप्रदीप बहुमुखि क्याम्पस चिलाउनेवास स्याङ्जामा सम्पन्न महायज्ञ मुल समारोह समितिले शुक्रबार पत्रकार अशोक पौडेललाई सम्मान गरेको छ ।

 स्याङ्जा एफ.एममा आवद्ध रहेका पौडेललाई महायज्ञ सफल बनाउन पत्रकारीताको माध्यमबाट ठुलो मद्धत पुराएको तथा गाविसका अन्य गतिविधिलाई संचारका माध्यमबाट बाहिर ल्याएको भन्दै हैसला बढाउनका लागि सम्मान गरीएको हो ।
माघ २१ गतेदेखि विद्यालयमा जारी महायज्ञको शुक्रबार भएको समापन समारोहामा पौडेललाई महायज्ञका मुल प. रामकृष्ण उपाध्यायले प्रमाण पत्र सहित खादा ओढाएर सम्पन्न गरेका हुन ।

महायज्ञ ६५ लाख भन्दा बढि आर्थिक संकलन गर्दै शुक्रबार सम्पन्न भएको हो ।

विद्यालयमा अनिश्चितकालिन तालाबन्दी

प्रकाश डोटेल/स्याङ्जा, २७ माघ

स्याङ्जाको पञ्चमुल गाविस-८, स्थित राजस्वाँरामा रहेको जनहित निम्न माध्यामिक विद्यालयका विद्यार्थी र अभिभावकहरुले विद्यालयमा अनियमितता भएको आरोप लगाउँदै त्यसको अनुसन्धान गर्न माग गर्दै विद्यालयमा अनिश्चितकालिन तालाबन्दी गरेका छन् ।
बिद्यार्थी र अभिभावकहरुले विद्यालयका प्रधानाध्यापक र विद्यालय ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्षले भष्ट्रचार गरेको भन्दै उनीहरुको राजीनामा नदिएसम्मका लागि विद्यालयमा तालाबन्दी गरेका हुन् ।
विद्यालयका प्रध्यानध्यापक घनश्याम पौडेल र ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष देबेन्द्र गुरुङ्ले विभिन्न समयमा विद्यालयको नामको खातामा राखिएको करिव १० लाख भ्रष्टचार गरेको विद्यार्थी र अभिभावकहरुले आरोप लगाएका छन् ।
विद्यालयको भौतिक तथा शैक्षिक विकासका लागि भन्दै जिल्ला शिक्षा कार्यालय तथा अभिभावकबाट समय-समयमा संकलन गरिएको करिव ७ लाख र विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीका लागि आएको छात्रबृत्ति करिव ३ लाख रकम गरि करिव १० लाख भ्रष्ट्राचार गरेको आरोप लागेको छ ।
विद्यालयको कोषमा अनियमितताको भएको भन्दै विद्यालयमा तालाबन्दी भएपछि प्रध्यानाध्यापक पौडेलले राजिनामा दिएका छन् । तालाबन्दीले विद्यार्थीहरुको पठनपाठन प्रभावित भएको छ ।

आगलागिबाट किराना पसल जलेर नष्ट

लोकनाथ मरासिनी

माघ २७ स्याङ्जा ।

सेतिदोभान गाउँ विकास समिति वडा नं. ४ स्याङ्जामा विहिबार दिउसो भएको आगलागिबाट एक किराना पसल जलेर नष्ट भएको छ ।

      स्थायिन गिता ढकालको किरना पसलमा विहान ११ बजेतिर अचानक अगलागि भएपछि घरमा रहेका सम्पुर्ण सामन सहित लाखै मुल्य बराबरको धनमाल जलेर नष्ट भएको हो ।

करिब २ घन्टाको प्रयास पछि जिल्ला प्रहरी कार्यलय स्याङ्जा, सेतिदोभान प्रहरी, स्थानिय बासी, विद्यार्थि लगायतको सहयोगमा आगो नियन्त्रणमा आएको थियो ।

      के कारणले आगलागि भएको भन्ने विषयमा केहि खुल्न नसकेको स्थानिय बासीले बताएका छन् ।

      यसैविच आगलागिमा परि सम्पुर्ण आधरभुत बस्तुहरु जलेर नष्ट भएपछि उद्योग वाणिज्य संघ स्याङ्जाले पिडितलाई राहात समेत प्रदान गरेको छ ।

      पिडितका देवर नत्रनारायण ढकाल मार्फत उद्योग वाणिज्य संघका महासचीव रविन्द्र श्रेष्ठले राहात हस्तान्तरण गर्नुभएको हो ।
हस्तान्तरण गरीएको राहात सामाग्रिमा चामाल, दाल र आलु गरी १५ सय बराबरको रहेको उद्योग व

बरजा र सतौ क्वाटरफाइनलमा

लोकनाथ मरासिनी

माघ २७, स्याङ्जा
      स्याङ्जाको मालेबगरमा जारि प्रथम डाँसीराम स्मृती कप नकआउट फुटबल प्रतियोगितामा बरजा र सतौ रजस्थल क्लब क्वाटरफाइनलमा प्रवेश गरेका छन् ।

 बिहिबार भएको पहिलो खेलमा बरजाले आयोजक बिलाई ५–० गोलको भारि अन्तरले पराजित गरेको हो ।
बरजाको तर्फबाट सन्तोष श्रेष्ठले र चन्द्र रानाले दुई दुई गोल र अबिनास थापाले एक गोल गरेका हुन् ।

 त्यस्तै दोस्रो खेलमा रजस्थलले बाडखोला युवा क्लबलाई सडन डेथमा १– ० गोल अन्तरले पराजित गरेको हो ।
रजस्थलाई बिजयी बनाउन सोबित श्रेष्ठले गोल गरेका थिए । दोस्रो खेलका निर्धारित थप समयमा १– १ गोलमा बराबरी र ट्राइब्रेकरमा ५– ५ गोलको बराबरी भएपछि खेल सडन डेथमा पुगेको थियो ।
 जिल्लाकै सर्वाधिक पुरस्कार राशि रहेको फुटबल प्रतियोगितामा प्रथम हुनेले नगद २५ हजारका साथमा कप, मेडल र प्रमाण पत्र तथा द्धितिय हुनेले १५ हजार मेडल र प्रमाण पत्र प्रप्त गर्ने छ ।
नेपाल तरुण दल पुतलीबजार नगर समितिको आयोजनामा माघ २५ गतेबाट संचालन भएको प्रतियोगिता फागुन ३ गते चल्ने छ ।
प्रतियोगितामा स्याङ्जा र कास्कि १२ टिमको सहभागिता रहेको छ ।

डाँसीराम स्मृती कप शुरु, उद्घाटन खेलमा आयोजक बिजयी

प्रकाश डोटेल

स्याङ्जा–२५, माघ ।

नेपाली काँग्रेसको भातृ संगठन तरुण दल पुतलीबजार नगर समिति स्याङ्जाको आयोजनामा प्रथम डाँसीराम स्मृती कप खुल्ला जिल्ला स्तरिय पुरुष फुटबल प्रतियोगिता जिल्ला सदरमुकामको मालेबगर खेलमैदानमा शुरु भएको छ ।

उद्घाटन खेलमा आयोजक ए बिजयी भएको छ । मंगलबार भएको खेलमा आयोजक ए ले बाडखोला युवा क्लबलाई २ गोलका विरुद्ध ३ गोल गर्दै विजयी भएको हो । निर्धारित समयमा २–२ गोलको बरावरी भएपछि इन्जुरी ससमयमा आयोजक क्लवका तर्फबाट निरञ्जन राईले गरेको गोलले आयोजक ए विजयी भएको हो ।

खेलमा आयोजक ए लाई बिजयी बनाउन सन्तोष श्रेष्ठ र कृष्ण गुरुङ्ले १÷१ गोल गरेका थिए । पराजित बाडखोला क्लवका तर्फबाट सुभाष गुरुङ्ले दुई गोल गरेका हुन् । प्रतियोगिताको नियमित खेलहरु बुधबारबाट शुरु हुने आयोजकले बताएको छ ।

 प्रतियोगिताको नेपाली काँग्रेस स्याङ्जाका सभापति कमल पंगेनीले उद्घाटन गदै राष्ट्रको इज्जत र प्रतिष्ठासँग जोडिएको खेल जगतलाई राज्यले उपयुक्त ध्यान दिन नसकेको आरोप लगाउँदै खेलबाट खेलाडीले जीवन निर्वाह गर्ने वातावरण तयार पार्नुपर्नेमा जोड दिए

 उद्घाटनका अवसरमा अखिल नेपाल फुटवल संघ (एन्फा)का केन्द्रिय सह महासचिब दिपक लम्साल, नेपाली काग्रेस महासमिति सदस्य राजु थापाले खेलबाट आपसी समझदारी हुने भएको हुदा प्रतियोगिताहरु नियमित रुपमा हुनुपर्ने बताए ।

  सोहि अवसरमा नेपाली काग्रेस क्षेत्र नं १ का सभापती, तुलसी रेग्मी, नेपाली काग्रेस महाधिबेशन प्रतिनिधी मुन्ना शेख लगायतले बोलेका थिए । तरुण दल नगर समितिका सभापती अनुबर अलिको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रमको संचालन कुमार रानाले गरेका थिए

प्रतियोगितामा स्याङ्जा, कास्की, पर्वत र पाल्पा जिल्लाका गरि १२ टिमको सहभागिता रहेको छ । प्रतियोगिता फागुन २ गते सम्म संचालन हुनेछ ।

महिला स्वास्थ्य स्वयम सेवकहरुलाई आन्दोलनमा उत्रन सुझाव

लोकनाथ मरासिनी

माघ २४, स्याङ्जा ।  

आफ्ना हक हितका लागि महिला स्वास्थ्य स्वयम सेवकहरुलाई आन्दोलनमा उत्रन स्याङ्जाका सरोकारवला पक्षहरुले सुझाव दिएका छन् । स्वयम सेवकहरुले निःशुल्क सेवा प्रदान गर्नुपर्ने बाध्यता नभएको भन्दै राज्यले त्यसतर्फ ध्यन दिनु पर्नेमा सदरमुकाम स्याङ्जामा आज अयोजित महिला स्वास्थ्य स्वयम सेवक संजालको भेलामा बोल्ने बत्ताहरुले जोड दिएका हुन् । कार्यक्रममा विभिन्न राजनितिक दलका प्रतिनिधिहरु, संघ संस्था तथा सरकारी कार्यलयका प्रतिनिधिहरुले समेत महिला स्वास्थ्य स्वयम सेवकहरुको अवस्था नाजुक भएको तर्फ ध्यान दिन सम्बन्धित पक्षलाई आग्रह गर्दै आ–आफ्नो क्षेत्रबाट सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् । कार्यक्रममा बोल्दै केन्द्रिय स्वास्थ्य क्षेत्र युनियन परिषदका संयोजक कमलप्रसाद गौतमले महिला स्वयम सेवहरुलाई एउटा पदका रुपमा बुझि व्यवहार गर्न आग्रह गर्नुभएको थियो । उहँले देशभर कायम रहेको असमान भक्ता वितरण खारेजी गर्दै वार्षिक न्युनतम १९ हजार भत्ता उपल्बध गराउने तथा उपदानका रुपमा १ लाख रुपैया प्रप्ती गर्ने बातावरण बनाउनुका साथै दुर्घटना विमा समेतको व्यवस्थाका लागि स्वयम सेवकहरु आन्दोलनमा अगाडि बढेको जानकारी दिनुभएको थियो । उहँले स्वयमसेवकहरुको न्युनतम आधारभुत आवश्यकताहरु पुरा गर्नका लागि आफ्नौ गाविस तथा नगरपालिकाले पहल गर्नुपर्नेमा जोड समेत दिनुभएको थियो । सोहि कार्यक्रमका विच पुतलिबजार नगरपालिका स्याङ्जाका कार्यकारी अधिकृत हरिराम पाण्डेले नगरक्षेत्र भित्रका सम्पुर्ण स्वयम सेवकहरुलाई वार्षिक रुपमा १÷१ जोर कपडा उपल्बध गराउने प्रतिबद्धता समेत व्यक्त गर्नुभएको छ । कार्यक्रममा एकीकृत नेकपा माओवदी स्याङ्जाका कार्यलय सचिव सुरज गैह्रे पारस, नेपालि कांग्रेस जिल्ला सभापति कमल प्रसाद पंगेनि, नेकपा एमाले जिल्ला सचिवलय सदस्य रामबहादुर थापा लगायतले स्वयम सेवकहरुका हक र हितका लागि आ–आफ्नो पार्टि जस्तो सुकै कार्य गर्न तयर रहेको बताउदै संगठित हुदै शान्तिपुर्ण आन्दोलनलाई अगाडि बढाउन सुझाव दिनुभएको थियो । कार्यक्रममा जिल्ला जनस्वास्थ्य प्रमुख डा. तारानाथ पौडेल, वरिष्ठ स्वास्थ्य अधिकृत नगेन्द्र चौधरी, जिल्ला रेडक्रस सोसाइटि स्याङ्जाका मन्त्री विष्णुप्रसाद काफ्ले लगायतले स्वास्थ्य स्वयम सेवकहरुलाई आफ्नो क्षेत्रबाट सहयोग गर्ने प्रतबद्धता व्यक्त गरेका थिए । स्याङ्जामा २ नगरपालिका र ६० गाउँ विकास समितिमा गरी ६१२ महिला स्वास्थ्य स्वयम सेवकहरु रहेका छन् भने देभरी ७० हजारको हाराहारीमा उनिहरुको संख्या रहेको छ ।  

चीलाउनेवासमा जारी महायज्ञमा १८ लाख बढि आर्थिक संकलन

तेस्रो दिनसम्म आइपुग्दा भक्तजनहरुको भिड बढदै

लोकनाथ मरासिनी

माघ २३, स्याङ्जा ।

      चिलाउनेबास गाउँ विकास समिति ३ स्थित जनप्रदीप बहुमुखि क्याम्पस स्याङ्जामा जारी श्रीमदभागवत सप्ताह धनधान्याचल ज्ञान महायज्ञको तेस्रो दिन आइतबारसम्म १८ लाख बढि आर्थिक संकलन भएको छ ।

      उच्च माविको भौतिक पूर्वाधार विकास, व्यवस्थित पुस्तकालय, प्राविधिक शिक्षालय र वाणिज्य संकाय थप गर्नका लागि संचालन गरीएको महायज्ञको तेस्रो दिन आइतबारमात्रै ५ लाख बढि रकम संकलन भएको हो ।

      नेपालका सुप्रसिद्ध भागवताचार्य गुरुदेव शान्तिदुत अध्यात्म शिरोमणि पं. रामकृष्ण उपाध्यायले कथाबाचन गर्नुभएको यज्ञमा दिनानुदिन भक्तजनहरुको भिड बढदै गएको छ ।

        महायज्ञको तेस्रो दिन चिलाउनेवास गाउँ विकास समितिले १ लाख प्रदान गरेको छ । त्यस्तै चिलाउनेवास ६ हाल भरतपुर निवासी शान्तिकुमार पौडेलले २१ हजार एक सय ११, चिलाउनेवास ४ निवासी पुण्यप्रसाद उपाध्यायले १२ हजार दुई सय २६, चिलाउनेवास ८ का उमाकान्त गौतमले १० हजार पाँच सय ६०, सापकोटा आमा समूह चिलाउनेबास ३ ले १० हजार ११, चिलाउनेवास ९ फणिन्द्रराज नेपालीले सात हजार एक सय १०, चिलाउनेवास ७ का रमेशप्रसाद पौडेलले ७ हजार एक सय १५, पुतलीवजार १२ निवासी नेपाल शिक्षक संघका केन्द्रीय सदस्य देवी अर्यालले ७ हजार ५५, चिलाउनेवास ९ टापु निवासी शिवप्रसाद शर्माले सात हजार १० रुपैया प्रदान गर्नुभएको छ ।

चिलाउनेबसको महायज्ञमा भत्तजनहरुको भिड बढदै

दोस्रो दिनसम्म १३ लाख बढि रकम संकलन

लोकनाथ मरासिनी

माघ २२, स्याङ्जा ।
चिलाउनेबास गाउँ विकास समिति ३ स्थित जनप्रदीप बहुमुखि क्याम्पस स्याङ्जामा जारी श्रीमदभागवत सप्ताहा धान्याचल ज्ञान महायज्ञको दोस्रो दिनसम्म आईपुग्दा १३ लाख भन्दा बढि आर्थिक सहयोग संकलन भएको छ । उच्च माविको भौतिक पूर्वाधार विकास, व्यवस्थित पुस्तकालय, प्राविधिक शिक्षालय र वाणिज्य संकाय थप गर्नका लागि संचालन गरीएको महायज्ञमाको दोस्रो दिन आजमात्रै ५ लाख बढि आर्थिक संकलन भएको आयोजकले जानकारी दिएको छ । नेपालकै सुप्रसिद्ध भागवताचार्य गुरुदेव शान्तिदुत अध्यात्म शिरोमणि पं. श्री रामकृष्ण उपाध्यायले कथा बाचन गर्नुभएको यज्ञमा भत्तजनहरुको भिड बढदै गएको छ ।

महायज्ञको दोस्रो दिन शनिबार अजा चिलाउनेवास ५ निवासी हाल गोरखा सिचाई डिभिजन कार्यलयमा इन्जीनियर तथा संस्थापकका छोरा समेत रहनुभएका राजेन्द्रप्रसाद पौडेलले सबैभन्दा धेरै १ लाख ११ हजार १ सय ६७ दान गर्नुभएको छ । यस्तै आजको दिनमा दान गर्ने दानविरहरुमा विचारी चौतारा ४ का जयबहादुर केसी २० हजार १ सय ११, झारखोला मोतिलाल स्मृति प्रतिष्ठान चिलाउनेवास ५ बाट ५० हजार ५ सय ६७, चिलाउनेवास ७ का हरिहर पनेरु ११ हजार १ सय ११, चिलाउनेवास ७ का गमबहादुर केसी ११ हजार १ सय ११, विचारी चौतारा ८ का बलबहादुर विकले ७ हजार ५, चिलाउनेवास ७ का शिवप्रसाद पनेरु ११ हजार १ सय ११, विष्णु गुरुङ् वागेफडके ५ बाट ११ हजार १ सय ११, दिलकुमारी पौडेल चिलाउनेवास २ बाट ११ हजार १ सय ११, रमेश कान्त पौडेल चिलाउनेवस ५ बाट २० हजार १ सय ६७, दिवकर पौडेल चिलाउनेवास ५ बाट २० हजार १ सय ६७, दण्डपानि पनेरु चिलाउनेवस ५ बाट १० हजार १ सय ६७, अर्जुनप्रसाद पौडेल चिलाउनेवस ५ बाट १० हजार १ सय १, सुरेन्द्रप्रसाद पौडेल चिलाउनेवास ५ बाट २० हजार १ सय ६७, गोविन्द पैडेल चिलाउनेवस  ५ बाट १० हजार १ सय ६७, जनार्दन पौडेल चिलाउनेवस ५ बाट २० हजार १ सय ६७, शिवप्रसाद शर्मा चिलाउनेवस ५ बाट १० हजार ५ सय ६७, मोतिप्रसाद पौडेलबाट चिलाउनेवस ५ बाट १० हजार ६७, मुना सेन्चुरी चिलाउनेवास ३ बाट १ हजार ५१, दधिराम पाध्या १ हजार ५, नारायणदक्त पौडेल १ हजार ५, बेलबहादुर रानाभाट २ हजार ५, ओमकुमारी जिटी १ हजार ५, रामबहादुर जिटी  १ हजार ११, भानुभक्त पौवडेल १ हजार ५, चुनिकुमारी सुनार २ हजार ५१, पुष्पराज पौडेल १ हजार १५, माया परियार १ हजार १५, पदमराज पौडेल १ हजार १, छविलाल पौवडेल १ हजार ५१, उदयराज दर्जी ११ सय १ लगायत रहनुभएको आयोजकले जानकारी दिएको छ ।

निःशुल्क आँखा शिविर सम्पन्न

लोकनाथ मरासिनी

माघ २१, स्याङ्जा ।

लायन्स कल्ब अफ सेन्ट्रल भ्याली पोखरा र हिमालयन आखाँ अस्पताल घारीपाटन पोखराको प्रविधिक सहयोगमा ध्रुवोदय बोडिङ्ग स्कुल लामागे स्याङ्जामा शुक्रबार निःशुल्क आखाँ शिविर सम्पन्न भएको छ ।

  सम्पन्न शिविरमा सदरमुका स्याङ्जा बजार आसपासका २ सय ६१ आखाँका विरामिहरुको आँखा जाँच गरीएको छ ।

 जाँच गरीएका सम्पुर्णलाई निःशुल्क औषधि वितरण गर्नुका साथै ९५ जनालाई चस्मा समेत वितरण गरीएको थियो ।

  विरामिहरुमध्य अपरेशन गर्नुपर्ने २५ जना विरामिहरुलाई आजै पोखरा लागिएको र उनिहरुको सम्पुर्ण खर्च लायन्स कल्ब अफ सेन्ट्रल भ्याली पोखाराले बेहोर्ने कल्बका शामजी शर्माले जानकारी दिनुभएको छ ।

शिविर कल्बका अध्यक्ष दिवाकर जैसीको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको हो ।

अस्पताल निर्माणका लागि महायज्ञ

लोकनाथ मरासिनी

माघ २१, स्याङ्जा ।

आधिखोला बिकास तथा वातावरण स्वच्छता समुह (गार्डेन) ले सेतिदोभान ३ स्याङ्जामा श्रीमदभागवत महापुराण धन धान्याञ्चल ज्ञान महायज्ञ २०६७ आयोजना गर्ने भएको छ ।

       समुहले सेतिदोभान बजारमा अस्पताल निर्माणका लागि महायज्ञको आयोजना गर्न लागेको शुक्रबार स्याङ्जाबजारमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइएको छ ।

       ज्ञान महायज्ञ फागुन १३ गतेदेखि २० गते सम्म संचालन हुने छ । अस्पतालको अभाबमा उपचारको खोजीमा पोखरा, पाल्पा र काठमाडौ धाउनु पर्ने बाध्यताको अन्त्य गर्न महायज्ञको आयोजना गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा मुल आयोजक समितिका अध्यक्ष टिकाराम ढकालले बताउनुभयो ।

      एक हप्ता सम्म चल्ने महायज्ञमा आयोजकले एक करोड संकलन गर्ने लक्ष्य लिएको छ भने १० लाख खर्च हुने अनुमान गरेको छ ।

      महायज्ञमा भागवत भाष्कर युवा पण्डित श्री कमलनयन गौतमले भागवत बाचन गर्ने आयोजकले जनाएको छ ।

      अस्पताल निर्माण पश्चात स्याङ्जको उत्तरी क्षेत्रका सेतिदोभान , चिलाउनेबास, बिचारी चौतारा, बागेफड्के, बाङ्सिङ्, पुतलीबजार नगर पालिका, पर्वतको कार्किनेटा लगायतका गाउँ बिास समितिका तिन लाख ५० हजार जनताले स्वास्थ्य सुबिधा पाउने छन् ।

      साढे पाचँ रोपनी क्षेत्रफलमा निर्माण हुने १५ सैयाको अस्पतालबाट १७ जना स्थनिय बासिन्दाले रोजगारी पाउनेछन् ।

जनप्रदीप क्याम्पसमा महायज्ञ सुरु

पहिलो दिनमै ८ लाख बढि रकम संकलन

लोकनाथ मरासिनी

माघ २१, स्याङ्जा ।  

स्याङ्जाको चिलाउनेबास गाउँ विकास समिति ३ स्थित जनप्रदीप बहुमुखि क्याम्पसमा शुक्रबारबाट श्रीमदभागवत सप्ताहा धान्याचल ज्ञान महायज्ञ सुरु भएको छ ।

  उच्च माविको भौतिक पूर्वाधार विकास, व्यवस्थित पुस्तकालय, प्राविधिक शिक्षालय र वाणिज्य संकाय थप गर्नका लागि संचालन गरीएको महायज्ञमाको पहिलो दिननै ८ लाख बढि रकम संकलन भएको छ ।

      नेपालकै सुप्रसिद्ध भागवताचार्य गुरुदेव शान्तिदुत अध्यात्म शिरोमणि पं. श्री रामकृष्ण उपाध्याय ले शुक्रबार देखि माघ २८ गतेसम्म ७ दिनसम्म कथा बाचन गर्ने छन् । आर्थिक अभाव वा अन्य कारणले उच्च शिक्षा प्राप्त गर्नबाट बञ्चीत छोरा बुहारी एवं युवाहरुलाई गुणस्तरीय उच्च शिक्षा प्रदान गर्नका लागि आर्थिक अभाव भएकाले सहयोग संकलनका लागि सुरु गरीएको यज्ञको जिल्ला शिक्षा अधिकारी टोपबहादुर श्रेष्ठले शुक्रबार एक कार्यक्रमका विच उदघाटन गरे ।

      यज्ञमा अन्तीम दिन सामुहिक ब्रतबन्ध तथा अन्य विभिन्न धार्मिक कार्यहरु समेत हुने  भएका छन् ।

   यसैविच महायज्ञमा प्रत्यक दिन दान गर्ने दानविरहरुलाई दान रकमअनुसारको सम्मान गर्ने कार्यक्रम समेत रहेको छ ।

  भने विभिन्न पत्रपत्रिका तथा संचारमाध्यमहरुबाट नामावलि प्रकासन तथा प्रसारणको व्यवस्था समेत मिलाएको आयोजकले जानकारी दिएको छ ।

   शुक्रबारबाट सुरु भएको महायज्ञमा विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष समेत रहनुभएका स्थानिय रामचन्द्र पौडेलले १ लाख १ हजार ५१ रुपैया लगायत सयौ व्यत्तिहरुले दान गरेका छन् ।

   विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रामचन्द्र पौडेलेको अध्यक्षतामा सम्पन्न महायज्ञ उदघाटन सत्रमा प्रमुख बाचक पं. श्री रामकृष्ण उपाध्याय, एमाले स्याङ्जाका सचिव पुण्य भुषाल, सहसचिव सुधिर पौडेल, पुण्यप्रसाद तिमिलसना, स्याङ्जाका पुर्व स्थानिय विकास अधिकारी दिपेन्द्रराज पौडेल, गोरखाका स्थानिय विकास अधिकारी तिलक पौडेल, वेदप्रसाद दोरङ्ग लागयतले सुभकामना मन्तव्य राखेका थिए ।

कृषिजन्य बस्तु र सुचना प्रविधि महोत्सवका आक्रर्षण

प्रकाश डोटेल स्याङजा- १८, माघ

हाम्रो गौरव हाम्रो शान, वालिङ महोत्सव हाम्रो पहिचान भन्ने मुल नाराका साथ आयोजना गरिएको तेस्रो वालिङ महोत्सव २०६७ को शुक्रबारबाट औपचारिक रुपमा शुरु भए लगत्तै महोत्सव अवलोकनमा दर्शकको सहभागिता उल्लेख्य रुपमा रहेको छ ।
वालिङ उद्योग वाणिज्य संघको आयोजनामा सन्चालन गरिएको महोत्सवमा एकसय ६८ स्टल रहेको छ । महोत्सवमा सुचना प्रबिधि, होटल, यातायात, कृषि प्रदर्शनी, पर्यटकिय स्थलको फोटो प्रदर्शनी, वाल उद्यान, शैक्षिक प्रदर्शनी, स्थानिय उत्पादन, हस्तकलाका सामाग्रीहरु, पर्यटकिय गाउँहरुका खाना, लगायतका राखिएको छ ।
महोत्सवमा आउने दर्शकहरुले विगतका तुलनामा चालु महोत्सवमा स्थानिय कृषिजन्य बस्तुको प्रदर्शनी र २१ औं शताव्दीमा सुचना र प्रविधिको विकाससँगै महोत्सवमा राखिएको सुचना र प्रविधिको प्रदर्शनी पृथक रहेको बताएका छन् । महोत्सवको थप आर्क्राणमा परम्परागत कुडुले घर समेत रहेको छ ।
देशभरि महोत्सवको लहर चलिरहेको अवस्थामा विगतको तुलनामा चालु तेस्रो वालिङ् महोत्सवमा आफुले फरक अनुभुति गरेको महोत्सवमा सहभागि सरस्वती तिवारीले बताइन् । उनले भनिन्, महोत्सवको लहरमा वालिङ् महोत्सव फरक रहेको छ ।
महोत्सव आउने पर्यटकका लागि आयोजकले नेपालकै पहिलो ग्रामीण पर्यटकीय क्षेत्र सिरुबारी, नमुना गुरुङ्बस्ती सिर्सेटको मैदान, मगरहरुको ठुलोबस्ती रहेको तीनदोबाटेको बजाकोट क्षेत्र र कृषि पर्यटकीय क्षेत्र जगतभज्याङ्को पित्लेकमा पर्यटकलाई होमस्टेको समेत प्रवन्ध मिलाएको छ ।
विगत वर्षा महोत्सवहरु प्रचार-प्रसारमा जे जस्तो भनिएपनि तेस्रो वालिङ् महोत्सवमा कृषिजन्य बस्तुको करिव एक दर्जन स्टलमा राखिएको कृषिजन्य बस्तुको प्रदर्शनीले महोत्सवलाई थप आर्क्राक बनाएको महोत्सवमा सहभागि कृषकहरुले बताए । महोत्सव अवधिमा ३ लाख दर्शकले अवलोकन गर्ने आयोजकले लक्ष्य राखेको छ । महोत्सव अबधी भर ५ करोडको कारोवार हुने समेत आयोजकले जनाएको छ । दैनिक ५० हजार दर्शकले महोत्सव अवलोकन गरेका छन् भने करिव २ करोड बराबरको आर्थिक कारोबार भएको संघका अध्यक्ष ल्या. यामबहादुर गुरुङ्ले बताए । पर्यटन वर्ष२०११ को सुरुवातसंगै प्रारम्भ भएको वालिङ महोत्सव २०६७ ले स्याङजा जिल्लाको पर्यटन बिकाश तथा जिल्ला भित्र रहेका प्राकृतिक सम्पदाहरुको प्रचार-प्रसार गरि पर्यटन भित्राउन सजिलो माध्यम हुने अपेक्षा गरिएको छ । महोत्सव माघ २३ गतेसम्म संचालन हुने छ ।

Waling (वालिङ)

By Bishnu Koirala
Waling (वालिङ) is a town and municipality in the western hilly region of Nepal. It is in the Aadhikhola valley in the Syangja District of Gandaki Zone of Nepal. It is connected by the Siddhartha Highway, to Pokhara and Bhairahawa.

Founding and early history

The name Waling is said to have been derived from the word "Wali", which is the song that the women folk sing in groups as they plant the paddy in the fields. Waling is famous for its green paddy fields along the banks of Aadhikhola River and its tributaries. People used to visit this place in the monsoon to watch and listen these many groups of these women singing in the rain the wali song while planting the paddy.

The river Aandhkhola is a major tributary of the famous Kaligandaki river. The mythology about the origion of Aandhikhola dates back to the ancient time of Dwapar Yuga of the Hindu calendar during the period of King Dasharatha who was the father of Lord Ram of Ramayana. According to the mythology, Shrawan Kumar was a very devoted and only son of an old and blind couple. Shrawan Kumar was on journey on foot carrying his parents in basket to fulfill their wish of pilgrimage to the Hindu holy sites. While on the journey when they were in the middle of the forest, his parents became very thirsty and requested him to fetch some water. He left his parents in a comfortable tree shade and rushed with a pitcher to the nearby river promising to return soon with water. As he reached the river and plunged his pitcher in the water, it produced noise like a wild animal drinking water. King Dasaratha was hunting in the forest and happened to heat the sound and assume it of a wild beast. The king could shoot his target guided by the sound and he shot an arrow in the direction of sound. When he arrived in the scene, he saw a young man lying dead with his arrow piercing his chest. He then saw he pitcher and he immediately realised his mistake. The sorry king then quietly carried pitcher full of the water to the old couples who demanded to know about their son before they drink the water. When he told them the mistake, both the parents began crying and died in the spot leaving behind a pool of tears which transformed into a small lake. A stream began to flow from this lake. The term 'Aandhi' means 'blind' and 'khola' means 'river' in the nepali. Thus this new river got its name as Aandhikhola refering to the tears of Shrawan Kumar's blind parents.