Saturday, November 20, 2010

महशुल नबढाएमा तालबन्दीको चेतावनी

प्रकाश डोटेल स्याङ्जा–३, मंसिर
नेपाल बिद्युत प्राधिकरण कर्मचारी संघका पश्चिमाञ्चल अध्यक्ष राजेशकुमार शर्माले नेपाल बिद्युत प्राधिकरण महसुल निधारण आयोगले महशुल नबढाएमा बिद्युत प्राधिकरणको केन्द्रिय कार्यलयमा तालबन्दी गर्ने चेतावनी दिएका छन् ।
नेपाल बिद्युत प्रधिकरण कालीगण्डकी ए जलबिद्युत बिभाग कर्मचारी संघको दोस्रो इकाइ अधिवेशनको उदघाटन गर्दै क्षेत्रिय अध्यक्ष शर्माले बिद्युतको महशुल निर्धारण गर्ने आयोगले अहिले सम्म महशुल बढाउन चासो नदिएकोले कर्मचारी संघको पुस १४ गते हुने केन्द्रिय महाअधिवेशन पछि पनि महशुल नबढाएमा पुस १५ गतेदेखि केन्द्रिय कार्यलयमा अनिश्चिकालीन तालावन्दी गरिने चेतावनी दिएका हुन् ।
देशका ठुला उद्योगपतिहरु र ठेकेदारका कारण बिद्युत महशुल बढाउन नसकेकाले नेपाल बिद्युत प्राधिकरणले करोडौ घाटा बेहोर्नु परेको उदारहण दिदै शर्माले, अझै पनि जल माफियाहरुलाई धनि बनाउने काम गरिन्छ भने कर्मचारी संघ चुपलागेर नबस्ने चेतावनी समेत दिए ।
बिद्युत प्राधिकरणले १० बर्षसम्म बिद्युत महशुल बढाएको छैन शर्माले भने, नेपालमा हरेक समानको मुल्य वृद्धि हुदापनि बिद्युत महशुल बढाउन नसक्दा प्राधिकरण घाटामा गएको तर्क राख्दै राज्यले प्राधिकरणलाई स्वायत्त संस्था भन्दै सरकारी कार्यलयले नै महशुल नबुझाइ दिदा कर्मचारीको भविश्यको समेत सुनिश्चिता नहुने हुदा महशुल तत्काल बढाउनु पर्नेमा शर्माको जोड थियो ।

स्थानियबासिको पहलमा खुल्ला दिशामुक्त गाबिस

प्रकाश डोटेल स्याङ्जा–३, मंसिर
स्याङ्जाको उत्तरी क्षेत्र बिचारीचौतारा गाविसका स्थानियवासिन्दाले कुनै दातृ निकायको सहयोग बिना नै देशमै पहिलो पटक आफ्नो गाविसलाई खुला दिसामुक्त क्षेत्र बनाउने सफल भएका छन् । सरकारले २०१७ सालसम्ममा स्वस्थ र सफा नेपाल बनाउने लक्ष्यअनुसार बिभिन्न परियोजना सञ्चालन गरेको अवस्थामा बिचारीचौतारा गाबिसका बासिन्दाको आफ्नै पहल र सक्रियतामा खुल्ला दिशा मुक्त गाउँ बिकास समिती घोषणा गरीएको हो ।
जिल्लाको तेस्रो खुल्ला दिशामुक्त गाउँ बिकास समिति घोषणा गरिएको भएपनि बिचारीचौतारा गाविसले स्थानीयबासीको सक्रियतामा कसैको सहयोग विना नेपालमै पहिलो दिसामुक्त गाउँ बिकास समिती हुन सफल भएको भन्दै पश्चिमाञ्चल ग्रामीण खानेपानी तथा सरसफाई परियोजनाले ७५ हजार र जिल्ला विकास समिति स्याङ्जाले ५० हजार नगद पुरस्कार घोषणा गरेका छन् ।
खुल्ला दिसामुक्त घोषणासँगै जिम्मेवारी बढेको भन्दै स्थानिय राजनैतिक दलका प्रतिनीधि, संघ÷संस्था र सर्वसाधारणले गाउँको सरसफाईमा कसम खाएर लागि पर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
पाँच सय ५९ घरधुरी रहेको बिचारीचौतारा गाविसका सबै घरमा चर्पी निर्माण गरी खुल्ला ठाउँमा दिसापिसाब गर्ने आनीवानीमा परिवर्तन भएपछि दिशामुक्त गाउँ बिकास समिती घोषणा गरिएको गाउँ बिकास समिति सचिब बिष्णुप्रसाद पौडेलले बताए ।
बिचारीचौतारा गाविसमा दुई सय ४४ कच्ची र तिन सय १५ पक्की गरी पाँच सय ५९ चर्पी निर्माण गरिएको छ । हालैमात्र स्थानियबासिले थप एक सय १४ घरमा निर्माण गराएपछि पाँच सय ५९ घरमै चर्पी भएका हुन् ।
यसअघि जिल्ला विकास समिति स्याङ्जा, पश्चिम नेपाल ग्रामिण खानेपानी सरसफाइ तथा स्वाथ्य कार्यक्रमको सहयोगमा सेखाम र साँखर गाउँ बिकास समितिलाई खुल्ला दिशामुक्त गाविस घोषणा गरिएको थियो ।
जिल्ला बिकास समिति र ग्रामीण खानेपानी तथा सरसफाई परियोजनाले पहिलो चरणमा स्याङ्जाका ७ गाउँ बिकास समितीलाई खुला दिसामुक्त क्षेत्र घोषणा गर्ने लक्ष्य अनुसार प्राथमिकताक्रममा छनोट गरेको छ ।
तीन गाउँ बिकास समिति खूल्ला दिशा मुक्त गरिएपछि सरसफाई आयोजनाका पहलो चरणका चण्डिभञ्ज्याङ, केवरे, आलमदेबी, चित्रे, क्याक्मी सहित ५७ गाउँ बिकास समिति र २ नगरपालिका खुल्ला दिशा मुक्त क्षेत्र घोषणाको पर्खाइमा छन् ।

ट्रक पल्टदा एकको मृत्यु

प्रकाश डोटेल स्याङ्जा–३, मंसिर
स्याङ्जाको तिनदोबाटो गाविस–५, गाहाखोलामा शुक्रबार विहान मालबहाक ट्रक अचानक नालीमा पल्टन जादा एक जनाको मृत्यु भएको छ । बुटवलबाट सामान लिएर पोखरा तर्फ आउदै गरेको ना १ ख ५०७३ नम्बरको ट्रक सडकको नालीमा पल्टिदा पाल्पा जिल्ला मस्याङ् गाविस–४, घर भएका वर्ष १९ का सन्देश थकालीको च्यापिएर घटनास्थलमा मृत्यु भएको हो । मृतक ट्रकका सह–चालक रहेको वालिङ् वडा प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । दुर्घटनाको बारेमा अनुसन्घान भैरहेको जिल्ला ट्राफिक कार्याल स्याङ्जाले जनाएको छ ।

Friday, November 19, 2010

विचारी चौतारा खुल्ला दिशा मुक्त गाविस घोषित

 By Lok Nath Marasini
स्थानियबासीहरुको सक्रियतामा स्याङ्जको विचारी चौतार गाँउ विकास समितिलाई बुधबार एक कार्यक्रमका विच खुल्ला दिशा मुक्त गाविस घोषण गरीएको छ ।
विचारी चौतारामा आयोजित एक विशेष कार्यक्रम अगाडि स्थानियबासीहरु विभिन्न झाकि बाजा गाजा सहित गाविसका विभिन्न स्थानको परिक्रमा समेत गरेका थिए ।
आफनो गाविसलाई खुल्ला दिशामुत्त गाविस घोषण गर्न सकेको मा निकै खसि देखिएका स्थानियबासिहरु विभिन्न सचेतनामुलक ¥यालि सहित गाविस परिक्रमा गरेका हुन् ।
खुल्ला दिशा मुक्त गाविस घोषण गर्न विचारी चौतारा पुग्नुभएका स्थानिय विकास अधिकारी दिर्घनारायण पौडेलले स्थानियबासीहरुको सरहाना गर्दै जिल्ला विकास समिति स्याङ्जाले दिशामुक्त गाविसलाई व्यावहारीक बनाउन तथा कार्यन्वयन गर्नका लागि सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको छ ।
कार्यक्रममा सहयोगि संस्था नेपाल खानेपानी तथा सरसफाई कार्यक्रम स्याङ्जाका इन्जीनियर खेमकान्त रेग्मी, गृहमन्त्रालयका उपसचिव विष्णुप्रसाद पौडेल, पिल्यान्ड नागरिक अर्थे, अखिल त्रन्तीकारी स्याङ्जा अध्यक्ष सुभाष पौडेल, नेपालि कांग्रेसकी लेखमायाँ पौडेल, एमालेका विश्वनाथ पौडेल, महिला विकास अधिकृत मिरा शेरचन, ई. दिनेशकुमार घिमिरे, पदमबहादुर कार्कि लगायतले खुल्ला दिशामुक्त क्षेत्र घोषणसँगै स्थानियबासीहरुको जिम्मेवारी बढेको भन्दै पुरा गर्नेमा विश्वास व्यक्त गर्नुभएको थियो ।
गाविस सचिव विष्णुप्रसाद शर्माको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा स्वागत मन्तव्य भक्तबहादुर केसीले गर्नुभएको थियो ।
कार्यक्रममा गाविसलाई खुल्ला दिशा मुक्त गाविस घोषण गर्न विशेष भुमिका निर्वाहा गर्ने उत्प्रेरकहरुलाई सम्मान समेत गरीएको स्थानिय प्रतिनिधि लुमचन्द्र रेग्मीले जानकारी गराउनुभएको छ ।

Thursday, November 18, 2010

शालिग्राम शिलाको अवलोकन गर्न पर्यटकहरू को भिड !

लक्ष्मीप्रसाद सापकोटा कालीगण्डकी ,१ मंसिर
नेपाल पर्यटन वर्ष नजिकिँदै छ, तपाईं प्राकृतिक वातावरणबीच रमाउँदै धार्मिक पर्यटनको लाभ लिन चाहनुहुन्छ भने स्याङ्गजा सिमाना मा पर्ने दक्षिण पर्वतको शालिग्राम गाविस तपाईंका लागि सही गन्तव्य हुनसक्छ । यो ठाउँ धौलागिरि, लुम्बिनी र गण्डकी गरी तीन अञ्चल तथा पर्वत, स्याङजा र गुल्मी जिल्लाको सीमामा पर्छ ।
स्याङजाको वालिङ नगरपालिका हुँदै कालीगण्डकीको मिर्मिसम्म सडकको राम्रो सुविधा भएकाले विश्वकै सबैभन्दा ठूलो शालिग्राम शिला रहेको सेतीवेणी बजारसम्म सहजै पुग्न सकिन्छ ।


यहाँ धार्मिक दृष्टिले समेत महत्वपूर्ण मानिने शालिग्राम शिलाको अवलोकन गर्न स्वदेश तथा विदेशबाट ठूलो संख्यामा पर्यटकहरू आउने गरेका छन् । हिन्दु धर्ममा शालिग्राम शिलालाई भगवान् विष्णुका रूपमा पुज्ने गरिन्छ । शालिग्राम शिलाको दर्शन गरेर भाकल गरे आफ्नो मनोकामना पूरा हुने जनविश्वासका साथ यहाँ आउनेको आकर्षण बढेको हो ।
यहाँ अहिले दैनिक एक हजारभन्दा बढीको संख्यामा आन्तरिक र बाह्य पर्यटक पुग्ने गरेका छन् । हिन्दु धर्मालम्बीहरू शिलामा पूजापाठ गर्ने, भाकल गर्ने गर्छन् भने विदेशी पर्यटकहरू प्राकृतिक सौन्दर्यमा रमाउँदै तस्बिर खिच्ने गर्छन् ।
विश्वमै कालीगण्डकी नदीमा मात्र पाइने शालिग्राम शिला भएको स्थान अहिले नेपालका अधिकांश जिल्लाका विद्यालयको शैक्षिक भ्रमणको केन्द्रबिन्दुसमेत बनेको छ
कालीगण्डकी ‘ए’ जलविद्युत् केन्द्र निर्माणका क्रममा कालीगण्डकीमा बनेको जलाशयमा करिब ७ किलोमिटरभन्दा लामो स्टिमर सेवा सञ्चालन भएपछि पनि पर्यटकहरूको आवागमनमा वृृद्धि भएको स्थानीय व्यवसायी रेशमराज न्यौपानेले बताए । ०५८ सालदेखि नेपालमै पहिलोपटक व्यावसायिक रूपमा जलयातायात सञ्चालनमा आएपछि तीन जिल्लाको संगममा पर्ने सेतीवेणी बजारमा पर्यटकहरू आउन थालेका हुन् । 


अवलोकनका लागि आउने पर्यटकहरूसँग थोरैमात्र शुल्क लिने हो भने पनि करोडांै संकलन गर्न सकिने शिला संरक्षण समितिले जनाएको छ, तर अहिलेसम्म कसैबाट पनि शुल्क लिने गरिएको छैन ।
शिला अवलोकन गर्न दैनिक दर्जनभन्दा बढी विद्यालयका विद्यार्थी, सयांै आन्तरिक पर्यटक र तीन दर्जनभन्दा बढी बाह्य पर्यटकहरू आउने गरेको स्थानीय समाजसेवी हिमलाल न्यौपानेले बताए ।
यहाँ अन्य समयमा भन्दा विभिन्न चाडबाडका समयमा बढी भीड लाग्ने गर्छ । हरिबोधनी एकादशी, बालाचतुर्दशी, वैशाखेसंक्रान्ति, माघेसंक्रान्ति, श्रीपञ्चमी लगायतका चाडपर्वमा निकै भीड हुने गरेको स्थानीय पुजारी केशवराज न्यौपाने बताउँछन् ।
अहिले पर्यटकहरूको बढ्दो आवागमनसँगै जलाशयमा सञ्चालन हुँदै आएको १० वटा स्टिमरलाई भ्याइनभ्याई छ भने सेतीबेणी बजारमा समेत दैनिक लाखौं रुपैयाँको कारोबार हुन थालेको छ ।
तर सेतीबेणीमा पर्यटकहरूका लागि आवश्यक सबैखाले सुविधाहरू नभएकाले लामो समय बस्न भने सकिँदैन । साँझ पर्नेबित्तिकै बासको खोजीमा कुश्मातिर नलागे बिचल्ली परिन्छ । संगम स्थलमा एउटा पनि व्यवस्थित होटलसमेत नभएको तथा बसोबासका लागि राम्रो वातावरण नभएकाले बाह्य पर्यटकहरूको कम आकर्षण भएको स्थानीय शालिग्राम उच्च माविका प्राचार्य अशोकसिंह पाण्डेले बताए ।

यसलाई पर्यटकीय गन्तव्य बनाउनका लागि होमस्टेको अवधारणा विकसित गर्नुपर्ने खाँचो छ । नेपालकै महत्वपूर्ण धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्य हुनसक्ने भएकाले पनि यसलाई प्रबद्र्धन गर्न चासो दिनुपर्ने स्थानीयवासीहरू बताउँछन् । पर्यटन वर्ष–२०११ लाई मध्यनजर गर्दै शालिग्राममा पर्यटकको आकर्षण वृद्धि गर्न अतिथि सत्कार गृह, पर्यटकीय होटल निर्माण गर्ने तथा मनोरञ्जन व्यवस्था गर्ने तयारी भइरहेको छ
शिलाको विकास र प्रवद्र्धनका लागि गत वर्ष महायज्ञसमेत लगाइएको थियो । महायज्ञमा संकलित १ करोड ३९ लाख रुपैयाँ सोही क्षेत्रको पर्यटकीय विकासका लागि खर्चिन लागिएको छ । दुर्गम क्षेत्रमा रहेको शिलाको प्रचार–प्रसारका लागि जिल्ला विकास समिति पर्वतले केही सहयोग गरेको भए पनि छिमेकी जिल्ला गुल्मी र स्याङजाले भने कुनै पहल नगरेको सेतीवेणीवासीहरूले गुनासो गरेका छन् ।
सबै दृष्टिले महत्वपूर्ण क्षेत्र मानिएको सेतीवेणीलको प्रवद्र्धन र प्रचार–प्रसार गर्न सके पर्यटन वर्ष–२०११ मा हजारांै वाह्य र लाखौं आन्तरिक पर्यटकहरूलाई भित्र्याउन सकिने प्राचार्य पाण्डेको भनाइ छ ।

Wednesday, November 17, 2010

National Tea and Coffee Development Board (NTCD) raises coffee price

National Tea and Coffee Development Board (NTCD) -- a promotional body for tea and coffee -- has raised price of Nepali organic coffee in domestic market effective from Tuesday.

A meeting of the price fixation committee held Tuesday decided to increase the selling price of fresh cherry and coffee parchment for domestic buyers “We increased minimum support prices so as to encourage farmers to boost coffee production,” said Binay Mishra, executive director of NTCD, told the press on Tuesday.

According to Mishra, prices of fresh cherry and coffee parchment have been set at Rs 30 and Rs 150 per kg, up from Rs 27 and Rs 142 per kg respectively. However, export prices are fixed by exporters themselves as per the negotiation with overseas importers.

Producers are upbeat about the prospect of exports of Nepali coffee in the coming days with the registration of trademark of Nepal organic coffee at the Department of Industry (DoI) Monday.

“We are hopeful that the market for Nepali organic coffee in international market would be expanded with the registration of trademark,” said Shyam Bhandari, president of Nepal Federation of Coffee Producers.

NTCD is formally unveiling the new trademark at a program to be organized to mark National Coffee Day Wednesday.

Mishra also said NTCD would initiate the process of registering the trademark in major coffee importing countries for the promotion of Nepali organic coffee.

Nepali farmers are producing Arabica varieties of coffee that can only be produced in hilly districts. Over 25,000 farmers are involved in coffee farming in a total of 1,630 hectares of land in around 40 districts across the country. However, commercial farming is done only in about one and half a dozen districts, including Lalitpur, Gulmi, Syangja, Palpa, Kaski, Kavre, Sindhupalchowk and Arghakhanchi.

“We have formulated Three-Year Strategic Plan to promote production and exports by enhancing quality and productivity of Nepali coffee with the involvement of greater number of farmers and using modern technology,” said Mishra.

Export of green bean, which is obtained after processing coffee parchment, touched 120 tons in fiscal year 2009/10, up from 112 tons recorded a year earlier. Production of green bean increased to 343 tons during 2009/10, up from 267 tons recorded during the previous year.

Nepal imported coffee worth Rs 59.54 million in 2009/10, down from Rs 84.4 million recorded a year earlier, thanks to rise in domestic production.


Districts in western development region contribute over 60 percent of the total coffee produced across the country:


Syangja is the largest producer in the country  with 29 tons of production last year
Districts in western development region contribute over 60 percent of the total coffee produced across the country, thanks to rapid expansion of coffee farming in the region over the last few years.

More farmers are switching to coffee farming due to growing demands and subsequent rise in prices. The region has developed into a center for organic coffee production in recent years.




According to regional office of National Tea and Coffee Development Board in Pokhara, coffee farming has now spread to 11 districts in the region. Arabica variety of organic coffee produced in the region is exported to different overseas markets like Japan, USA, South Korea and the United Arab Emirates.

“Districts in western development region contributes over 60 percent of total coffee produced across the country,” said Raghupati Chaudhari, chief of the regional office.

Though Robusta and Arabica varieties of coffee are produced across the world, Nepali farmers cultivate only Arabica variety of coffee. Coffee farming has been recorded in around 1,056 hectares of land in the region. A total of 14,107 farmers are producing about 140 tons of coffee annually, Chaudhari added.

He further added that Syangja, Palpa, Gulmi and Kaski are the key districts in the region for coffee farming. “Syangja is the largest producer in the region with 29 tons of production last year,” Chaudhari said, adding, coffee production in Palpa, Gulmi and Kaski was recorded at 27 tons, 22 tons and 21 tons respectively.

Lalitpur, Kavre, Sindhupalchowk and Arghakhanchi are the leading districts in the country terms of coffee farming. Similarly, Baglung, Parvat, Dhading, Gorkha, Lamjung, Rasuwa, Nuwakot, Okhaldhunga, Ramechhap, Khotang, Makawanpur and Ilam are the emerging coffee producing districts, according to the board.

“Higher rate of return as compared to other crops and lucrative markets in overseas countries are the major factors that have attracted farmers to coffee farming,” Chaudhari said. He, however, added that total production is far lower than the demand for Nepali organic coffee from overseas markets.

Tuesday, November 16, 2010

वालिङमा केण्डी ट्रिनिटी कप सेभेन-ए-साइड फुटबलप्रतियोगिता सुरु

वालिङ,
ट्रिनिटी क्लब वालिङ स्याङ्जाको आयोजनामा सोमबारदेखि वालिङमा केण्डी ट्रिनिटी कप सेभेन-ए-साइड फुटबल प्रतियोगिता सुरु भएको छ।
वालिङस्थित खेलमैदानमा भएकोप्रतियोगिताको उद्घाटन गर्दै नेपाल सेभेन-ए-साइड फुटबल महासङ्घका अध्यक्ष नवीन पुनले ग्रामीण भेकमा पनि खेल्न सकिने यो खेलले गर्दा धेरै खेलाडीले राहत पाएकोमा खुसी व्यक्त गरे।
उनले महासङ्घको उत्पादन वालिङकै महिला खेलाडी सजना राना अहिले राष्ट्रिय टीममा परेकोमा महासङ्घले गर्व गरेको र ग्रामीण भेकका खेलाडीहरुलाई स्थान दिने भन्ने आफूहरुको उद्देश्य केहीमात्रामासफल पनि भएको दाबी गरे।
उनले क्लबले सेभेन-ए-साइड प्रतियोगिता गरेको प्रशंसा गर्दै महासङ्घको तर्फबाट क्लबलाई रू. १० हजार सहयोग दिने घोषणा गरे।
इलाका प्रशासन कार्यालय वालिङका प्रमुख केशवराज शर्माले खेलकुदले शान्तिको पक्षमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको बताए।
भूपू सैनिक उमाविका प्राचार्य पूर्णबहादुर थापाले शिक्षाले हरेक व्यक्तिको मानसिक विकास तथा खेलकुदले शारीरिक विकास गर्ने बताए।
सो अवसरमा वालिङ उद्योग वाणिज्य सङ्घका अध्यक्ष ले. यामबहादुर गुरुङ, वालिङ नगरपालिकाका निवर्तमान उपप्रमुख दीलिपप्रताप खाँड, क्लबका सल्लाहकार शमशेर गुरुङले पनि प्रतियोगिताको सफलताको कामना गरेका थिए।
क्लबले खेल हेर्ने दर्शकको सुविधालाई ध्यानमा राखेर एक लाख खर्चेर एक हजार दर्शक अट्ने क्षमताको फलामको प्यारापिटसमेत निर्माण गरेको छ।
मङ्सिरको ४ गतेसम्म चल्ने फुटबलमा कास्की, स्याङ्जा, पाल्पा, रूपन्देही,नवलपरासीका गरी २४ वटा टीमको सहभागिता रहेको एन्फा स्याङ्जाका अध्यक्ष तथा क्लबका सल्लाहकार एल.बी ज्वारचनले जानकारी दिए। प्रतियोगिताको मुख्य प्रायोजक केण्डी डट कम रहेको छ।
उद्घाटनका अवसरमा वालिङ युनाइटेड र भुम्रे भकुण्डे रामबाच्छा युनाइटेडबीच बीच शो म्याच खेलाइएको थियो।सो खेल दुर्इ-दुर्इ गोलको बाबरीमा टुङ्गिएको थियो। मङ्गलबारदेखि औपचारिकरूपमा प्रतियोगिताका खेल शुभारम्भ हुनेछन्।
प्रतियोगितामा प्रथम हुने टीमलाई नगद ५० हजार एकसय एक, द्वितीय हुने टीमलाई नगद ३० हजार एक सय एक, तृतीय हुने टीमलाई नगद १५ हजार एक सय एक र चौथो हुने टीमलाई नगद १० हजार एक सय एक, शिल्ड,मेडल तथा प्रमाणपत्र प्रदान गरिने छ।
क्लबका अध्यक्ष दुर्गाबहादुर रानाको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा बालविद्या विकास उमाविका विद्यार्थीहरुले आकर्षक नृत्य प्रस्तुत गरेका थिए।

थापाको निधनप्रति एमाले स्याङ्जाद्धारा दुःख व्यक्त

 By  Lok Nath Marasini
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी एमाले केन्द्रीय सल्लाहाकार कमिटि सदस्य तथा पुतलिबजार नगरपालिकाका पुर्व मियर स्वर्गिय उमेशचन्द्र थापाकी धर्मपत्नी भारती थापाको ७० वार्षको उमेरमा आज निधन भएको छ ।
पुतलिबजार नगरपालिका वडा नं. ११ निवासी पार्टिका सदस्यहर...ु जिवन थापा, भुवन थापा र भुपेन्द्र थापाकी आमा समेत रहनुभएकी भारती थापाको निधनप्रति नेकपा एमाले स्याङ्जाले एक शोक विज्ञप्ती मार्फत दुःख व्यक्त गरेको छ ।
नेकपा एमाले स्याङ्जाका सचिव पुण्य भुषलले अजा एक शोक विज्ञप्ती जारी गर्दै कम्युनीष्ट आन्दोलनमा महत्वपुर्ण योगदान पुराउने दिवंगत भारती थापा प्रति भावपुर्ण श्रद्धान्जली अर्पण गर्दै शोक सन्तप्त परिवार जनप्रति हार्दिक समवेदना व्यक्त गर्नुभएको छ ।
यसैविच स्वर्गिय थापको पार्थिव शरिरमा आजै नेकपा एमाले राष्ट्रिय प्रतिनिधि परिषद सदस्य नारायणप्रसाद मरासिनी लगायतका जिल्लाका नेता तथा कार्यकर्ताहरुले पार्टिको झण्डा ओडाई अन्तीम श्रद्धान्जली अर्पण गर्नुभएको थियो

स्थानिय निकाय कर्मचारी संघ स्याङ्जाद्धारा आन्दोलमा उत्रने चेतावनी

Lok Nath Marasini


स्थानिय निकाय कर्मचारी संघ स्याङ्जाले आफना मागहरुको पटक पटक बेवस्ता हुदै अएकाले १५ दिन भित्र माग पुरा नभए आन्दोलमा उत्रने चेतावनी दिएको छ ।
स्थानीय विकास मन्त्रालय र स्थानिय कर्मचारी संघ नेपाल बीच भएको सहमति अनुसार स्थानीय निकायहरुमा कार्...यरत अस्थाई, करार, ज्यालादार कर्मचारीहरुलाई स्थाई गर्नुपर्ने लगायतका १३ बुधे माग पत्र आज स्थानिय विकास अधिकारी समक्ष पेश गर्दै उनिहरुले यस्तो चेतावनी दिएका हुन् ।
२०५९ असार मसान्त अघि नियुक्ति दिएका सबै कर्मचारीहरुलाई पक्रिया पुरा गरी स्थाई गर्नुपर्नेमा लिखित परिक्षाको नतिजा समेत प्रकाशित भइसकेपछि पनि राजनितिक दुराग्रहका कारण पदपुर्ति प्रकृया अगाडि नबढाउदा आफुहरु मर्कमा परेको उक्त ज्ञापनपत्रमा उल्लेख गरीएको छ ।
स्थानिय मन्त्रालयले ठाडो हस्तक्षेपमा विना प्रतिस्पर्धा कर्मचारी नियुक्ति गर्ने परिपार्टिको अन्त्य, कार्यलय प्रमुखले निश्चित व्यत्तिलाई काखि च्याप्ने प्रबृतिको अन्त्य तथा आर्थिक परदर्शिता लगायतका विषयप्रति पनि कर्मचारी संघले ध्यानअकर्षण गराएको छ ।
स्थानिय निकाय कर्मचारी संघ, जिल्ला कार्य समिति स्याङ्जाका अध्यक्ष ढाकाराम पौडेलद्धारा हस्ताक्षेरित ज्ञापनपत्र बुझदै स्थानिय विकास अधिकारी दिर्घनारायण पौडेलले आफुले सक्दो पहल गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको थियो ।
धेरैजसो मागहरु केन्द्रिय स्तरसँग जोडिएकाले आफुले केहि गर्न नसक्ने भएपनि पहल गर्ने र १५ दिन भित्र मागको सम्बोधन गर्नका लागि सुरुवात गर्न सक्ने पौडेलको भनाई थियो ।

उत्कर्स

तिम्रो चराम उत्कर्स को बेला
मेरो शिथिल्ता
उद्देस्य उही,

ग्नतव्य उही मात्र फरक
तिमी चराम उत्कर्शमा थीयौ
म आलस्य मानी रहेथे तेतिबेला


अर्ध आलिङन
अपुरो पाक क्रिडा
जन्मिये दुई सन्तान
बिकास तिम्रो छोरा
शान्ति मेरी छोरी
छोरा तिम्रो चाहना
शान्ति मेरी कामना

यी दुई हाम्रा शान्तती
हुन हाम्रो त्यग
आफन्त को माग
हाम्रो भविस्य
हाम्रो आधार हाम्रो वाध्यता




सुरेश पौडेल
काठमाडौं

Monday, November 15, 2010

हाम्रो समाजमा अझै पनि औषधि खाने कि पेट भर्ने भन्ने समस्या छ !

कार्तिक २८ - बसन्ती बास्तोला
'आमा तपाइर्ंलाई भिटामिन पुगेको रहेनछ ।' एक वृद्धालाई जाँचिसकेपछि डाक्टर अभिषेक बहादुर सिंहले भने । 'भिटामिन भनेको के हो बाबु ?' बिरामीको उल्टो प्रश्नले डाक्टरलाई धेरै समय अचम्मित पारेन । कारण उनले भेटेका भिटामिन नपुगेको यी पहिलो बिरामी होइनन् ।  विकट गाउँमा पेटभरि खान नपाएको मानिसको अवस्था थाहा हुनेलाई यो कुरा नौलो लाग्दैन । गाउँघरमा बिहान खाए बेलुका के खाऊँ भन्ने अवस्थाका उनीजस्ता बिरामी धेरै छन् ।

भिटामिन नपुगेर बिरामी परेको कुरामा बिरामीलाई पटक्कै विश्वास छैन । काठमाडौंदेखि ठूला डाक्टर आएका छन्, उनले छोएपछि च्वाट्टै हुन्छ भ्ान्ने ठानेर उनी टन्टलापुर घाममा मिचिएर लाइन बसिन् ।

कान्तिपुर डेन्टल कलेज टिचिङ हस्पिटल र पर्यावरण संरक्षण मञ्चको संयुक्त आयोजनामा रत्नपुरमा सञ्चालित मेडिकल र दन्त स्वास्थ्य शिविरमा परीक्षण गरिएकामध्ये ८० प्रतिशत बिरामी भिटामिन नपुगेका थिए । शिविरमा जँचाउन डोलामा बोकेर समेत बिरामी ल्याइएको थियो । एकै घरका ४ जनासम्म बिरामी थिए । यस्तो अवस्था देखेर पनि धेरै शिविरमा विकट गाउँ पुगेर उपचार गरेका डाक्टर सिंह र डाक्टर प्रनिता भट्ट पोख्रेललाई अचम्म लाग्नै छाडिसक्यो । यस्ता समस्या समाधान गर्न स्वास्थ चौकीमा भिटामिन र डाक्टर हुनुपर्ने उनीहरू बताउँछन् । यसरी एक दिन या हप्तासम्म लाग्ने  शिविरले सबै बिरामीलाई भेट्न सक्ने अवस्था रहँदैन ।

बिरामी आफूलाई भिटामिन नपुगेको  थाहा हुँदैन । अस्पताल त उनीहरू केही गर्न नसक्ने अवस्था भएपछि मात्र पुग्छन् । त्यो पनि ऋण पाए र तिर्न सक्ने आँट भयो भने मात्र उपचार सम्भव हुन्छ । गाउँमा गरिबीसँगै अशिक्षा उत्तिकै व्याप्त छ । धेरैको आफ्नो जग्गा छैन, हुनेको पनि सिंचाइ पुग्दैन । पहाडमा तरकारी उत्पादन हुँदैन । दिनभर काम गरी चामल किनेर खान्छन् । किनेरै खान परेपछि चामलै खाऊँ भन्ने हुन्छ । कोदो, मकै र गहुँमा जस्तो भिटामिन चामलमा छैन । त्यही किनेको चामल पनि पेटभरि खान पाउँदैनन् । तरकारी भनेको भात निल्नका लागि खाने कुरा हो भन्ने मानसिकता मात्र होइन बाध्यतै छ ।

भात निल्नका लागि पकाइने सुख्खा गेडागुडीको झोल या नुनखुर्सानीको झोलपानीले  सन्तुलित भोजन बन्दैन अनि उनीहरू बिरामी भई नजिकको फार्मेसीमा जान्छन् । निःशुल्क भनिएको स्वास्थ्य चौकीमा औषधि पाइँदैन्, अस्पताल टाढा

छ । फार्मेसीका मानिसले अन्दाजका भरमा औषधि दिन्छन् । शिविरमा धेरै यस्तै बिरामी भेटिए जो मलेरिया भए पनि  टाइफाइडको औषधि खाइरहेका थिए, त्यो पनि डोज नपुग्ने अनि त बिरामी बाँच्ने सम्भावना कम भइहाल्यो ।

दैनिक काम गरे मात्र खान पाउने स्थानीयवासी बिरामी परेपछि थप मारमा पर्छन् । बिरामी परे पनि काम नगरी खान पाइँदैन, उपचार त परै जाओस् । दैनिक खेतीकिसानी र मजदुरी गर्ने बालकदेखि वृद्धसम्मलाई बढी सन्तुलित आहारको आवश्यकता पर्छ तर यहाँ त मान्छेलाई चाहिने आधारभूत पौस्टिक तत्त्व नै पुगेको छैन । यसरी भिटामिन नपुगेपछि बिरामीलाई सबै अंगमा असर गर्छ ।

 शिविरमा यस्ता बिरामी धेरै थिए जसलाई सबै अंगमा समस्या थियो ।  गाउँलेहरू आँखा, दाँत, प्राथमिक उपचार, छाला सबैको उपचार हुने ठाउँमा पुग्थे । यस्तो अवसर गाउँमा मुस्किलले आउँछ । स्वास्थ्यको पहुँचबाट टाढा रहेको विकट गाउँमा कम्तीमा वर्षमा ३ पटक स्वास्थ्य शिविर ल्याउनसके केही राहत हुने शिविरका डाक्टर बुद्धिमान श्रेष्ठले बताए ।  'हामी कम्तीमा वर्षको  दुई महिना गाउँका शिविरमा बिताउँछौं,' उनले भने । दुर्गम क्षेत्रमा सानोतिनो जानकारीको कमीले सामान्य बिरामी पनि उपचार नपाएर थलिएको डाक्टर श्रेष्ठको अनुभव छ  ।

जिल्ला सदरमुकाम र ठूला सहरमा १ किलोमिटर कट्न नपाउँदै सुविधायुक्त अस्पताल भेटिन्छन् । गाउँमा दिनभर हिँड्दा पनि स्वास्थ्य चौकीको सुविधा छैन । सुविधायुक्त अस्पताल पुग्न बाटो र यातायात अभाव छ । सिकिस्तै परेको बिरामी उपचार गर्न एकपटक टाढाको अस्पताल पुगे पनि गरिबीका कारण दोस्रोपटक पुग्ने अवस्था छैन । औषधि निरन्तर गर्न र भनेका बेला जँचाउन पटकपटक जान नसकेपछि बिरामी निको हुँदैन । यस्तो अवस्था गाउँका मानिसले कहिलेसम्म भोग्ने ? यसमा सरकारको दायित्व के हो ? यस विषयमा बहस त धेरै हुन्छ तर परिणाम गाउँसम्म पुग्नै पाउँदैन ।