सिरुबारी बन्यो होमस्टे तालिम केन्द्र
प्रकाश डोटेल स्याङ्जा–१६, पौष
नेपाल भ्रमण वर्ष १९९८ को अवसरमा तत्कालिन सरकारले घोषणा गरेको नेपालको पहिलो ग्रामीण पर्यटकीय क्षेत्र दरौ सिरुवारीका पर्यटन व्यवसायीहरुले समय अनुशारको सुविधा उपभोग गर्न नपाएपछि आफ्नो पुख्यौली बासस्थानलाई छाड्न बाध्य भएका छन् । पर्यटन वर्ष घोषणाको समयमा पञ्चमुल–४, सिरुबारीका ४५ मध्ये ३१ गुरुङ् घरपरिवारले होमस्टेको तालिम लिएर व्यवसाय संचालनमा ल्याएका थिए । सरकारले कागजी रुपमा मात्रै सिरुबारीलाई पर्यटकीय क्षेत्र घोषणा गरेपनि विकासका विभिन्न कार्यक्रमहरु लागु नगर्दा व्यवसायीहरु सुविधाको खोजीमा शहर तर्फ लाग्न बाध्य भएका हुन् ।
सिरुबारीमा ३१ घरपरिवारले होमस्टेको तालिम लिएका थिए । सरकारले समय अनुशार विकासका कार्यक्रम लागु गर्न सकेन् । सिरुबारी पर्यटन व्यवसायी समितिका संयोजक जुमकाजी गुरुङ् भने, समय अनुशार सुविधा उपभोग गर्न व्यवसायीहरु शहर पस्न बाध्य भएका छन् ।
हाल सिरुबारीमा पर्यटन व्यवसायलाई निरन्तरता दिएका १७ घरपरिवारले धेरै पर्यटक थेग्न नसक्ने भएका छन् । त्यहाँका व्यवसायीले एक पटकमा करिव एकसय पर्यटकलाई मात्रै सुविधा उपलब्ध गराउने सक्ने बताए ।
पर्यटकीय क्षेत्र सिरुबारीका करिव ७० गुरुङ् परिवारका अधिक सदस्यहरु भारतीय र बेलायती सेनामा कार्यरत छन् । सेवाबाट निबृत्त भएपछि सुविधाको खोजीमा उनीहरु शहर तर्फ गएका हुन् । पैसा भएर मात्रै के गर्ने ? सुविधा छैन्, बसाई सरेका व्यवसायी भन्छन् ।
जिल्ला सदरमुकामसँग जोडिएको २७ किलोमिटर कच्ची सडक मध्ये व्यवसायीले २० किलोमिटर पक्की सडकको माग गरेका छन् । सिरुबारी जोड्नका लागि अन्य क्षेत्रबाट पनि दर्जनौ स्थानमा सडक खनिएको छ । पञ्चमुल–४, का स्थानिय पर्यटन समितिका अध्यक्ष बबरसिं गुरुङ्ले भने, ग्रामीण पर्यटन क्षेत्रको महत्व जोगाई राख्न बाँकी ७ किलोमिटर सडक पैदल यात्राका लागि पिच गर्न हुदैन् ।
२०५९ सम्ममा बाह्य र आन्तरिक गरि दैनिक ४० को संख्यामा पर्यटक आउने गर्थे । पछिल्ला वर्षमा सिरुबारी आउने बाह्य पर्यटकको तुलनामा आन्तरिक पर्यटकको संख्या अधिक रहेको व्यवसायीले बताए । उनीहरु भन्छन्, विदेशी पर्यटक आउन छाडे, देशमा जारी अस्थिरताका कारणले व्यवसाय फस्टाउन सकेको छैन् ।
सिरुबारी आउने पर्यटकको सेवाबाट हुने आम्दानीले घरपरिवारको पालनपोषण र शिक्षा प्राप्तीका लागि जोहो भएको छ । व्यवसायी रिता गुरुङ्ले भनिन्, मासिक करिव १० हजार आम्दानी हुन्छ । स्थानिय स्तरमा उत्पादीत बस्तुबाट तयार पारिने खानेबस्तु दिने गछौं उनले थपिन, एकदिनका लागि अवलोकन र बाँसका लागि सिरुबारी पुग्ने पर्यटककले करिव २ हजार खर्च गर्ने गर्दछन् ।
स्वदेशी हुन् वा विदेशी सिरुबारी पुग्ने पर्यटकलाई व्यवसायीले फुलमाला र बाजागाजा सहित स्वागत गर्ने र बिधाई गर्ने परम्परा रहेको छ । व्यवसायीहरुको पहलमा रातको समयमा करिव ३ घण्टा गुरुङ् संस्कृति झल्कने कार्यक्रम प्रस्तुत गर्ने गर्दछन् ।
उता पर्यटन वर्ष २०११ लाई ध्यानमा राखेर नेपालकै पहिलो ग्रामीण पर्यटकीय गाउँ सिरुवारी होमस्टे तालिम केन्द्र बनेको छ ।
आवश्यक पुर्वाधारको अभावमा स्थानिय पर्यटक व्यवसायी गाउँ छाडने क्रम बढेको थियो । सिरुबारीलाई होमस्टे तालिम केन्द्र घोषणाको तयारीसँगै आवश्यक पुर्वाधार बन्नेमा व्यवसायी थप आशावादी भएका छन् ।
स्याङ्जा जिल्ला उद्योग वाणिज्य संघको पहलमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको सहयोगमा सिरुबारी होमस्टे तालिम केन्द्र बन्नेको संघका अध्यक्ष दिपक लम्सालले बताए । पर्यटन मन्त्रालयले केहि दिनभित्रमा औपचारिक रुपमा केन्द्र घोषणा हुने लम्सालले बताए ।
तालिम केन्द्रका रुपमा औपचारिक घोषण भएपछि सिरुबारी गाउँमा देशका विभिन्न भागमा संचालनको तयारीमा रहेका ग्रामीण पर्यटक क्षेत्रका व्यवसायीहरु समुह–समुहमा आउनेछन् । नेपाल भ्रमण वर्ष १०९८ को समयमा सिरुबारीमा थालिएको होमस्टे अवधारणाको अवलोकन तथा अनुशरण गर्दै व्यवसायीले तालिम लिने छन् ।
सिरुबारी नेपालकै पहिलो होमस्टे तालिम संचालन भएको क्षेत्र हो । त्यहाँ स्थानिय स्तरमा उत्पादीत कृषिजन्य बस्तुको प्रयोगमा पर्यटकलाई मनपर्ने खानाका परिकार बनाउने गर्दछन् ।
ग्रामीण स्तरमा पर्यटकको खानपान र बसोबासको प्रबन्ध मिलाउनेलाई होमस्टे भन्ने गरिन्छ । केन्द्र बन्ने भएपछि स्थानिय पर्यटन व्यवसायीमा उत्साह छाएको छ । सिरुबारी ग्रामीण पर्यटन मोडलमा देशका अन्य पर्यटक क्षेत्रलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाउने कार्य जारी छ ।
सिरुबारीको थप प्रचार हुने भयो । स्थानिय पर्यटन व्यवसायी बबरसिंह गुरुङ्ले भने, अब आन्तरिक तथा बाह्यि पर्यटकको आगमनमा बृद्धि हुने छ । गुरुङ्ले थपे, होमस्टे तालिम केन्द्र सिरुबारीको राम्रो पहिचानको अवसर पनि हो ।
समुन्द्र सतहबाट करिव २ हजार एकसय मिटरको उचाईमा रहेको सिरुबारीको माथिल्लो डाँडाँको भ्युटावरबाट पोखरा, पर्वत, बागलुङ्, तनहुँ, गोर्खा जिल्ला सहित माछापुच्छ«े, धौलागिरि, अन्नपुर्ण हिमालको प्रत्यक्ष दृश्यावोलन सकिन्छ ।
पोखराबाट यातायातको साधन प्रयोगगरि करिव १ घण्टाको यात्रापछि स्याङ्जा जिल्ला सदरमुकाम पुगि सदरमुकामबाट करिव २ घण्टाको कच्ची सडकको यात्राबाट सिरुबारी पुगिन्छ ।
सरकारले सन २०११ लाई पर्यटन वर्ष घोषणा गरि भव्य रुपमा मनाउने तयारी गरिरहेको अवस्थामा सुविधाको खोजी पर्यटन व्यवसायीहरु पुख्यौली स्थानलाई छाडेर अयन्त्रै जान थालपछि थप चुनौती थपिएको छ ।
सिरुबारीमा ३१ घरपरिवारले होमस्टेको तालिम लिएका थिए । सरकारले समय अनुशार विकासका कार्यक्रम लागु गर्न सकेन् । सिरुबारी पर्यटन व्यवसायी समितिका संयोजक जुमकाजी गुरुङ् भने, समय अनुशार सुविधा उपभोग गर्न व्यवसायीहरु शहर पस्न बाध्य भएका छन् ।
हाल सिरुबारीमा पर्यटन व्यवसायलाई निरन्तरता दिएका १७ घरपरिवारले धेरै पर्यटक थेग्न नसक्ने भएका छन् । त्यहाँका व्यवसायीले एक पटकमा करिव एकसय पर्यटकलाई मात्रै सुविधा उपलब्ध गराउने सक्ने बताए ।
पर्यटकीय क्षेत्र सिरुबारीका करिव ७० गुरुङ् परिवारका अधिक सदस्यहरु भारतीय र बेलायती सेनामा कार्यरत छन् । सेवाबाट निबृत्त भएपछि सुविधाको खोजीमा उनीहरु शहर तर्फ गएका हुन् । पैसा भएर मात्रै के गर्ने ? सुविधा छैन्, बसाई सरेका व्यवसायी भन्छन् ।
जिल्ला सदरमुकामसँग जोडिएको २७ किलोमिटर कच्ची सडक मध्ये व्यवसायीले २० किलोमिटर पक्की सडकको माग गरेका छन् । सिरुबारी जोड्नका लागि अन्य क्षेत्रबाट पनि दर्जनौ स्थानमा सडक खनिएको छ । पञ्चमुल–४, का स्थानिय पर्यटन समितिका अध्यक्ष बबरसिं गुरुङ्ले भने, ग्रामीण पर्यटन क्षेत्रको महत्व जोगाई राख्न बाँकी ७ किलोमिटर सडक पैदल यात्राका लागि पिच गर्न हुदैन् ।
२०५९ सम्ममा बाह्य र आन्तरिक गरि दैनिक ४० को संख्यामा पर्यटक आउने गर्थे । पछिल्ला वर्षमा सिरुबारी आउने बाह्य पर्यटकको तुलनामा आन्तरिक पर्यटकको संख्या अधिक रहेको व्यवसायीले बताए । उनीहरु भन्छन्, विदेशी पर्यटक आउन छाडे, देशमा जारी अस्थिरताका कारणले व्यवसाय फस्टाउन सकेको छैन् ।
सिरुबारी आउने पर्यटकको सेवाबाट हुने आम्दानीले घरपरिवारको पालनपोषण र शिक्षा प्राप्तीका लागि जोहो भएको छ । व्यवसायी रिता गुरुङ्ले भनिन्, मासिक करिव १० हजार आम्दानी हुन्छ । स्थानिय स्तरमा उत्पादीत बस्तुबाट तयार पारिने खानेबस्तु दिने गछौं उनले थपिन, एकदिनका लागि अवलोकन र बाँसका लागि सिरुबारी पुग्ने पर्यटककले करिव २ हजार खर्च गर्ने गर्दछन् ।
स्वदेशी हुन् वा विदेशी सिरुबारी पुग्ने पर्यटकलाई व्यवसायीले फुलमाला र बाजागाजा सहित स्वागत गर्ने र बिधाई गर्ने परम्परा रहेको छ । व्यवसायीहरुको पहलमा रातको समयमा करिव ३ घण्टा गुरुङ् संस्कृति झल्कने कार्यक्रम प्रस्तुत गर्ने गर्दछन् ।
उता पर्यटन वर्ष २०११ लाई ध्यानमा राखेर नेपालकै पहिलो ग्रामीण पर्यटकीय गाउँ सिरुवारी होमस्टे तालिम केन्द्र बनेको छ ।
आवश्यक पुर्वाधारको अभावमा स्थानिय पर्यटक व्यवसायी गाउँ छाडने क्रम बढेको थियो । सिरुबारीलाई होमस्टे तालिम केन्द्र घोषणाको तयारीसँगै आवश्यक पुर्वाधार बन्नेमा व्यवसायी थप आशावादी भएका छन् ।
स्याङ्जा जिल्ला उद्योग वाणिज्य संघको पहलमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको सहयोगमा सिरुबारी होमस्टे तालिम केन्द्र बन्नेको संघका अध्यक्ष दिपक लम्सालले बताए । पर्यटन मन्त्रालयले केहि दिनभित्रमा औपचारिक रुपमा केन्द्र घोषणा हुने लम्सालले बताए ।
तालिम केन्द्रका रुपमा औपचारिक घोषण भएपछि सिरुबारी गाउँमा देशका विभिन्न भागमा संचालनको तयारीमा रहेका ग्रामीण पर्यटक क्षेत्रका व्यवसायीहरु समुह–समुहमा आउनेछन् । नेपाल भ्रमण वर्ष १०९८ को समयमा सिरुबारीमा थालिएको होमस्टे अवधारणाको अवलोकन तथा अनुशरण गर्दै व्यवसायीले तालिम लिने छन् ।
सिरुबारी नेपालकै पहिलो होमस्टे तालिम संचालन भएको क्षेत्र हो । त्यहाँ स्थानिय स्तरमा उत्पादीत कृषिजन्य बस्तुको प्रयोगमा पर्यटकलाई मनपर्ने खानाका परिकार बनाउने गर्दछन् ।
ग्रामीण स्तरमा पर्यटकको खानपान र बसोबासको प्रबन्ध मिलाउनेलाई होमस्टे भन्ने गरिन्छ । केन्द्र बन्ने भएपछि स्थानिय पर्यटन व्यवसायीमा उत्साह छाएको छ । सिरुबारी ग्रामीण पर्यटन मोडलमा देशका अन्य पर्यटक क्षेत्रलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाउने कार्य जारी छ ।
सिरुबारीको थप प्रचार हुने भयो । स्थानिय पर्यटन व्यवसायी बबरसिंह गुरुङ्ले भने, अब आन्तरिक तथा बाह्यि पर्यटकको आगमनमा बृद्धि हुने छ । गुरुङ्ले थपे, होमस्टे तालिम केन्द्र सिरुबारीको राम्रो पहिचानको अवसर पनि हो ।
समुन्द्र सतहबाट करिव २ हजार एकसय मिटरको उचाईमा रहेको सिरुबारीको माथिल्लो डाँडाँको भ्युटावरबाट पोखरा, पर्वत, बागलुङ्, तनहुँ, गोर्खा जिल्ला सहित माछापुच्छ«े, धौलागिरि, अन्नपुर्ण हिमालको प्रत्यक्ष दृश्यावोलन सकिन्छ ।
पोखराबाट यातायातको साधन प्रयोगगरि करिव १ घण्टाको यात्रापछि स्याङ्जा जिल्ला सदरमुकाम पुगि सदरमुकामबाट करिव २ घण्टाको कच्ची सडकको यात्राबाट सिरुबारी पुगिन्छ ।
सरकारले सन २०११ लाई पर्यटन वर्ष घोषणा गरि भव्य रुपमा मनाउने तयारी गरिरहेको अवस्थामा सुविधाको खोजी पर्यटन व्यवसायीहरु पुख्यौली स्थानलाई छाडेर अयन्त्रै जान थालपछि थप चुनौती थपिएको छ ।
No comments:
Post a Comment